An Evaluation of the Implementation Process of the Generic Policy and National Pharmaceutical System in I.R.Iran

زمینه و هدف: طرح ژنریک برای دسترسی هر چه بیشتر داروها در سال ۱۳۵۸ مطرح و از نتایج مهم آن می توان به کاهش هزینه­های دارویی و کاهش واردات اشاره کرد. به تدریج از سال ۱۳۷۸ برندینگ دارو در ایران مورد استفاده شرکت های داروساز قرار گرفت؛ لذا شرکت ها در جهت حفظ سهم بازار از نام برند- ژنریک استفاده کردند تا بتوانند داروها را با قیمت بالاتر بفروش رسانده و با تمایز در نام، سهم بازار بیشتری به دست آورند. روش: در این مطالعه با جمع آوری آمار و مستندات نسبت به واکاوی شرایط داروهای ژنریک و برند- ژنریک، درباره نظام نوین دارویی ایران و تغییرات حاصل شده پس از انقلاب اسلامی بررسی به عمل آمده است. یافته ها: به رغم دو دهه نظام دارویی ملی کشور که بر پایه داروهای ژنریک بنا نهاده شده بود از سال ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰ درصد داروهای ژنریک از ۶۹ درصد به ۵۰ درصد کاهش یافته و تعداد داروهای برند- ژنریک افزایش یافته و در بین ۱۰۰ داروی پرفروش عددی نیز ۳۸ درصد پروانه ها با نام برند- ژنریک بوده است. از نقطه نظر بار مالی و هزینه تحمیل شده به بیماران و بیمه­ها با تجویز داروهای برند-ژنریک نیز از۵۱ درصد در سال ۱۳۸۸ به ۸۴ درصد در سال ۱۳۹۳ و سپس به ۶۹ درصد در سال ۱۳۹۷ نسبت به کل رسیده است. نتیجه گیری: در اسناد راهبردی و سیاست های کلی نظام سلامت مانند ابلاغیه مقام معظم رهبری و ... بر ترویج داروهای ژنریک در نظام سلامت صحه­گذاری شده؛ اما از نقطه نظر عملیاتی روند برخلاف این بوده است. گرایش به داروهای برند- ژنریک به جهت موارد زیر: تمایز بین شرکت ها، افزایش سهم بازار با معرفی و افزایش قیمت دارو راهبرد مهم بوده و تمایل شرکت ها به اخذ پروانه با نام برند- ژنریک بر اساس سه آیین­نامه سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت مشتمل بر: ضابطه نام­گذاری داروها، ضابطه قیمت­گذاری داروها، آئین­نامه بازاریابی و معرفی محصولات دارویی در این مهم تسهیل کننده بوده است.

Keywords:

Drug Legislation , Drug Delivery Systems , Generic Drugs , Pharmaceutical Services , خدمات دارویی , داروهای ژنریک , قوانین دارو , نظام های دارورسانی