Causes and Solutions of the Brain Drain in Iran

زمینه و هدف: مسئله مهاجرت نخبگان علمی، پدیده ای است که از چند دهه پیش، ابعاد آن گستردهتر شده است. این مسئله در کشور ایران نیز در حال تبدیل شدن به یک بحران می باشد. با توجه به اهمیت حفظ و نگهداری نیروهای نخبه در کشور در این مطالعه برآنیم تا به ارائه راهکارهایی به منظور جلوگیری از این بحران بپردازیم. روش: در این مطالعه کیفی، با استفاده از سامانه نظر جمع، نظرات خبرگان و صاحبنظران در خصوص مسئله مهاجرت نخبگان دریافت و تحلیل شد. برای تحلیل داده ها از روش کدگذاری، تحلیل محتوا و نرم افزار Maxqda استفاده شد. یافته ها: پیام های کلیدی در سه طبقه اصلی علل مهاجرت نخبگان، پیامدهای مهاجرت نخبگان و راهکارهای مدیریت مهاجرت نخبگان تقسیم شد. تحلیل داده ها به استخراج سه طبقه اصلی شامل علل مهاجرت نخبگان با ۲ زیرمقوله عوامل دافعه کشورهای مبدا و عوامل جاذبه کشورهای مقصد، پیامدهای مهاجرت نخبگان با ۲ زیرمقوله تهدیدها و فرصت های مهاجرت نخبگان، راهکارهای مهاجرت نخبگان با ۶ زیر مقوله شناخت دقیق مسئله، اصلاح نظام پرورش و حمایت از نخبگان، استقرار و تقویت نظام نوآوری، اصلاح نظام اداری و شایسته سالاری، ارتقای جایگاه و حفظ کرامت نیروی انسانی، عهد سیاست گذاران کلان منجر شد. نتیجه گیری: نخبگان به دلیل مسائل دافعه در کشور و جاذبه های زیاد در کشور مقصد به مهاجرت گرایش پیدا کرده اند. از سیاست گذاران انتظار می رود تا برای پیشگیری و مدیریت روند مهاجرت نیروهای متخصص، برنامه­ها و قوانینی شفاف درخصوص مدیریت و رفع موانع ماندگاری نخبگان و تقویت جاذبه ها تدوین کنند.

Keywords:

Attractions , Brain Drain , Emigration and Immigration , Repulsion Factors , جاذبه , عوامل دافعه , فرار مغزها , مهاجرت