تحلیل رمان های مهاجرت بهاء طاهر بر پایه کاسموس/ نظم و خائوس/ آشوب (مطالعه موردی: رمان مهاجرت «عشق در تبعید» و مجموعه داستان «زمستان ترس»)

آشوب از تقابل های دوگانه تولید معناست که امروزه درک درستی از علل روایت را مشخص می کند. لوتمان بر آن است که آشوب در تقابل با نظم است و رویکردی ویرانگرانه و سلبی به متن القاء می کند، در واقع این نوع از ویرانگری نوعی ساختارشکنی در محتوای متن است که معنا و محتوای نو را می آفریند. بهاء طاهر نویسنده ای تبعیدی است که تلاش دارد، آشوب درونی اش را با منعکس کردن در حالات روحی شخصیت های داستان به تصویر بکشد و نشان دهد که خائوسی درونی و ازلی در نگاه راوی حاکم است. پژوهش حاضر با هدف خوانش تطبیقی رمان «عشق در تبعید» و مجموعه داستان «زمستان ترس» نوشته بهاء طاهر بر پایه الگوی کاسموس و خائوس یوری لوتمان با رویکردی توصیفی- تحلیلی در گستره ادبیات و فرهنگ مهاجرت عربی انجام شده است. دستاورد پژوهش حاکی است که نویسنده احساسات درونی خود را در برخورد با فضای تازه و فرهنگ مبتنی بر آشوبگری و نابسامانی در شخصیت های داستانی آثار مورد مطالعه تبیین کرده است، چنانکه آشوب ازلی و حرکت بال پروانه ای باعث شده تا رخدادها غیرخطی و پیشامدها مبتنی بر عدم قطعیت باشند. هر پدیده پیچیده ای مانند ترس و نابه سامانی از رخدادهایی دیگر مانند: آشوب ازلی، خودهمانندی، ساحت سازگاری پویا، آشوب پیش از نظم و آشوب پس از نظم اثر پذیر است که آشفتگی ها و دگرگونی هایی را در شخصیت های داستانی آفریده و باعث ایجاد واکنش هایی در آن ها شده است. دستاورد نهایی چنین آشوب های برانگیختن حس مخاطب به محتوا و اثر است. آنچه مشخص است آشوب ازلی و خودهمانندی در این دو رمان بسیار شبیه است که ترس و سرگردانی بنیان اصلی آن است

Keywords:

ادبیات مهاجرت , بهاء طاهر , یوری لوتمان , آشوب و نظم