ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی و خواص ضدمیکروبی عصاره های متانولی زرشک وحشی (Berberis integerrima) و شنگ (Graminifolius tragopogon)

زمینه و هدف: گیاهان دارویی دارای مقادیر قابل توجهی از ترکیبات آنتی اکسیدانی مانند فلاونوئیدها، فنولیکها، کاروتنوئیدها و تانن ها بوده که می توانند برای از بین بردن رادیکال های آزاد اضافی موجود در بدن مورد استفاده قرار گیرند. این مطالعه به منظور ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی و خواص ضدمیکروبی عصاره های متانولی زرشک وحشی (Berberis integerrima) و شنگ (Graminifolius tragopogon) انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی عصاره متانولی از دو گونه گیاهی زرشک وحشی و شنگ به واسطه متانول ۸۰ درصد تهیه شد. محتوی فنل و فلاونوئید کل به ترتیب به روش های فولن سیوکالتیو و کلرید آلومینیوم اندازه گیری شد. ظرفیت آنتی اکسیدانی با روش فعالیت رادیکال های آزاد دی فنیل پیکریل (DPPH) و قدرت احیاء کنندگی (RP) تعیین شد. فعالیت ضدباکتریایی متانولی دو گونه گیاهی زرشک وحشی و شنگ بر روی باکتری های اشریشیا کلی، باسیلوس سوبتیلیس، لیستریا مونوسیتوژنز، استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی موریوم به روش دیسک دیفیوژن تعیین شد. بوتیل هیدروکسی تولوئن (BHT) و سیپروفلوکساسین به ترتیب به عنوان کنترل مثبت فعالیت آنتی اکسیدانی و سویه های باکتریایی به کار برده شدند. یافته ها: میزان فنل و فلاونوئید کل در عصاره زرشک وحشی و شنگ به ترتیب ۰.۷±۴۶.۹۰ و ۰.۵۹±۲۲.۶۳ میلی گرم گالیک اسید برگرم عصاره و ۰.۰۱±۵.۶۱ و ۰.۸۱±۴۶.۷۴ میلی گرم کوئرستین بر گرم عصاره ثبت گردید. برهمکنش غلظت های مختلف عصاره گیاهان زرشک وحشی و شنگ و باکتری های مورد مطالعه از نظر آماری معنی دار بودند (P<۰.۰۵). عصاره زرشک وحشی و شنگ  دارای اثرات ضدباکتریایی متفاوتی بودند. به طوری که باسیلوس سوبتیلیس حساس ترین باکتری و سالمونلا تیفی موریوم مقاوم ترین باکتری به عصاره ها تعیین شدند. همچنین عصاره زرشک وحشی اثر مهاری بیشتری روی میکروارگانیسم های مورد بررسی نشان داد. نتیجه گیری: عصاره گیاه زرشک وحشی برتری قابل ملاحظه ای در میزان ترکیبات فنلی، خواص آنتی اکسیدانی و فعالیت ضدمیکروبی در مقایسه با عصاره گیاه شنگ دارد.

Keywords:

Antioxidant , Antimicrobial , Berberis Integerrima , Graminifolius Tragopogon , آنتی اکسیدان , ضد میکروبی , زرشک وحشی , شنگ