ارزیابی کارآیی نسبی نیروی انسانی مراکز بهداشت شهرستان های استان یزد با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها

زمینه و هدف: مدیران سازمان ها جهت برنامه ریزی، کنترل و افزایش عملکرد سازمان خود، نیازمند اندازه گیری و ارزیابی عملکرد واحدهای زیر مجموعه سازمان می باشند. در این تحقیق، کارآیی نسبی نیروی انسانی مراکز بهداشت استان یزد با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها (Data Envelopment Analysis) مورد ارزیابی قرار گرفته است.   مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی- مقطعی، برای جمع آوری داده های مورد نیاز از روش پیمایشی استفاده گردید. پس از تعیین متغیرهای ورودی و خروجی اصلی مراکز بهداشتی و جمع آوری آمار عملکرد، نسبت به انتخاب مدل مناسب تحلیل پوششی داده ها (مدل بازده نسبت به مقیاس ثابت) برای سنجش کارآیی نسبی اقدام گردید. سپس با مدل سازی و اجرای مدل، ضمن سنجش کارآیی نسبی واحدها، ورودی ها و خروجی های هدف برای کارا شدن واحدهای ناکارا، هم به روش خروجی محور و هم به روش ورودی محور تعیین گردیدند. واحدهای مورد مطالعه ۱۰ مرکز بهداشت در استان یزد در سال ۱۳۸۵، ورودی های مدل شامل دو متغیر تعداد بهورزان و تعداد پرسنل بهداشت خانواده شاغل و خروجی های مدل، اهم خدماتی که در مراکز بهداشت ارائه می شود، می باشند.   یافته ها: نتایج تحقیق بیانگر این است که در سال ۱۳۸۵ مراکز بهداشتی شهرستان های میبد و یزد با میزان کارآیی نسبی ۱، نسبت به دیگر مراکز، دارای بیشترین کارآیی نیروی انسانی بوده و مراکز بهداشتی شهرستان های تفت و مهریز به ترتیب با میزان کارآیی نسبی ۴۲۷/۰ و ۴۸۵/۰ دارای کارآیی نیروی انسانی پایین تری نسبت به دیگر مراکز بوده اند.   نتیجه گیری: با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها می توان نسبت به سنجش کارآیی نسبی مراکز بهداشتی اقدام نمود و مدیران مراکز بهداشتی قادر خواهند بود با کمک این مدل، برنامه ریزی لازم را جهت بهبود کارآیی این بخش ها ارائه نمایند.   واژه های کلیدی: مراکز بهداشت عمومی، کارآیی، تحلیل پوششی داده ها

Keywords:

Health Centers , Efficiency , Data Envelopment Analysis , مراکز بهداشت عمومی , کارآیی , تحلیل پوششی داده ها