تاثیر الگوی متفاوت خواب شبانه بر دقت تیراندازی، زمان واکنش و عملکرد شناختی دانشجویان نظامی

زمینه و هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر الگوی متفاوت خواب شبانه بر دقت تیراندازی، زمان واکنش و عملکرد شناختی دانشجویان دانشگاه افسری انجام شد. روش ها: مطالعه حاضر بر روی ۴۸ دانشجوی افسری دانشگاه پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (سن ۱/۱۵±۲۰/۷ سال) در شهر تهران انجام شد که به طور تصادفی به چهار گروه؛ پاس ۱ (ساعت ۶ تا ۸، ۱۲ تا ۱۴، ۱۸ تا ۲۰ ، ۲۴ تا ۲)، پاس ۲ (۸ تا ۱۰، ۱۴ تا ۱۶، ۲۰ تا ۲۲، ۲ تا ۴)، پاس ۳ (۱۰ تا ۱۲، ۱۶ تا ۱۸، ۲۲ تا ۲۴، ۴ تا ۶) و کنترل (بدون نگهبانی) تقسیم شدند. پس از پایان آخرین پاس عملکرد شناختی (آزمون رنگ-واژه)، دقت تیراندازی (تیراندازی با تپانچه بادی از فاصله ۱۰ متر) و زمان واکنش ساده و انتخابی (با استفاده از آزمون دری-لیوارد) مورد ارزیابی قرار گرفت. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی توکی یا دانت ۳ تحلیل شد.  یافته ها: نتایج نشان داد که دقت تیراندازی در آزمودنی های گروه پاس ۱ (۰/۰۰۲=P) و پاس ۲ (۰/۰۰۱=P) نسبت به گروه کنترل به طور معناداری کاهش داشته است. در گروه پاس ۲ (۰/۰۰۱=P) و پاس ۳ (۰/۰۰۱=P) در مقایسه با گروه کنترل عملکرد ضعیف تری در زمان واکنش ساده مشاهده شد. به علاوه، گروه پاس ۲ زمان واکنش انتخابی و عملکرد شناختی ضعیف تری نسبت به گروه کنترل داشتند (۰/۰۰۱=P). نتیجه گیری: الگوی خواب شبانه بر عملکرد شناختی، سرعت واکنش و دقت تیراندازی تاثیر قابل توجهی دارد و به طور ویژه کم خوابی ناشی از پاس ۲ بیشترین تاثیر منفی را بر متغیرهای یاد شده دارد. بر این اساس به نظر می رسد استراحت پس از پاس ۲ در نیروهای نظامی برای دستیابی به عملکرد بهینه باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد.

Keywords:

بی خوابی , پاس نگهبانی , دقت تیراندازی , زمان عکس العمل