اقدام پژوهی برای ارتقاء فرایند کنترل علائم خطر بارداری و پس از زایمان در مادران باردار

۹۹درصد مرگ مادران باردار در کشورهای در حال توسعه اتفاق می افتد و در این کشورها درصد قابل توجهی از مرگ ها ( نزدیک به % ۶۱ موارد ) بعد از زایمان اتفاق می افتد. همچنین ۶۰ تا ۸۰ درصد موارد مرگ و میر مادران در جهان به علت خونریزی، زایمان سخت، اختلال فشار خون در بارداری، عفونتها و عوارض سقط های غیر بهداشتی روی می دهد. علیرغم اجرای نظام مراقبت مرگ مادری در کل کشور و به تبع آن در استان اردبیل، موارد مرگ مادری در محدوده تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اردبیل از سال ۱۳۹۰، روند کاهشی مستمر نداشته است. این مطالعه به روش اقدام پژوهی در سال ۱۳۹۸ به مدت ۹ ماه بر روی مادران باردار انجام گرفتاز بین مراکز خدمات جامع سلامت شهر اردبیل، ۸ مرکز بصورت تصادفی انتخاب شد. تعداد نمونه ۳۵۰ نفر برآورد گردید ۱۷۵ نفر مادر باردار برای گروه مداخله و ۱۷۵ نفر برای گروه شاهد انتخاب شد. جهت همسان سازی مادران باردار سعی شد در هر دو گروه مادران با حاملگی اول و دوم انتخاب گردد. جامعه پژوهش زنان باردار از زمان تشخیص بارداری مادر تا پس از زایمان(۵ روز اول تولد) و با سواد می باشد. یافته های این مطالعه نشان داد ۷۵,۵ درصد گروه مورد که خود مراقبتی را انجام داده اند در پاسخ به سوالات در وضعیت مطلوب قرار داشتند و فقط ۵۳ درصد زنان گروه شاهد توانستند به سئوالات چک لیست در خصوص علایم خطر بارداری پاسخ دهند. در هر دو گروه بیشترین مورد اشاره به خونریزی و لکه بینی بوده و کمترین در صد اشاره به عفونت دندان می باشد. آگاهی زنان گروه مورد از علایم خطر مهم مانند خونریزی،آبریزش، کاهش حرکات جنینی، سردرد و تاری دید به مراتب بیشتر از گروه شاهد بوده است. بیشترین درصد آگاهی گروه مورد از خونریزی و لکه بینی بوده که یکی از علل مهم مرگ و میر مادران در طول بارداری می باشد. نتایج نشان می دهد با ارتقاءکیفیت آموزش ها به شرکت کنندگان، فرایند ارائه خدمات آموزشی از جمله: ندادن آموزش های لازم، اعلام زمان مراجعه بعدی، پاسخ به پرسش ها، انتظار طولانی، بی توجهی به خدمت گیرنده و.... ارتقاءیافته و نتیجه آن در آموزش ها نیز مشهود می باشد. حفظ و سلامت مادران باردار یکی از شاخص های مهم بهداشتی هر کشور می باشد و تعهد کشورمان به سازمان جهانی بهداشت مبنی بر کاهش مرگ و میر مادران باردار، کلیه سیستم های بهداشتی درمانی را وادار به ارائه خدمات مطلوب با کیفیت بالاتری می نماید و انجام چنین طرح هایی و استفاده از نتایج آن و حتی وسعت دادن به برنامه های آموزشی مشارکتی می تواند در رسیدن به این هدف موثر باشد.

اقدام پژوهی برای ارتقاء فرایند کنترل علائم خطر بارداری و پس از زایمان در مادران باردار Keywords:

مادر باردار , علائم خطر , اقدام پژوهی.