کانی شناسی و شیمی کانی دایک های کوارتزدیوریتی کانسار مولیبدن- مس پورفیری سونگون (شمال غرب ایران)

منطقه­ی مورد بررسی در شمال­غرب ایران، استان آذربایجان­شرقی و در شمال ورزقان قرار گرفته است. کانی­های اصلی دایک­ها عبارتند از پلاژیوکلاز ، آمفیبول و بیوتیت و کانی­های فرعی اسفن، کوارتز و آپاتیت. بافت این دایک­ها، پورفیریک با خمیره­ی ریز تا متوسط است. براساس بررسی­های شیمی کانی، ترکیب پلاژیوکلاز و بیوتیت در دایک­های کوارتزدیوریتی به ترتیب عبارتند از آندزین تا الیگوکلاز و آنیت - سیدروفیلیت. ترکیب شیمی­کانی آمفیبول در گروه آمفیبول­های کلسیک از نوع مگنزیوهورنبلند است. این آمفیبول­ها وابسته به مناطق فرورانش بوده و با حاشیه­ی فعال قاره­ای وابسته به فرورانش همخوانی دارند. دما-فشارسنجی دایک­ها با استفاده از مقدار کاتیونی آلومینیوم کل، در ساختار آمفیبول نشان می­دهد که آمفیبول موجود در دایک­های کوارتزدیوریتی در فشار ۵/۰±۴ کیلوبار و دمای حدود ۸۰۰ درجه­ی سانتی­گراد متبلور شده است. دماسنجی تک کانی بیوتیت برای دایک­های تاخیری نشان می­دهد که بیوتیت در دمای حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ درجه­ی سانتی­گراد متبلور شده است. گریزندگی بالای اکسیژن (۱۰- تا ۱۷-) حاکی از اکسیده بودن ماگما و شاهدی برای تشکیل آن در ورقه­های همگراست. براساس نمودارهای تعیین ماهیت و سرشت ماگمائی بر مبنای ترکیب شیمیائی آمفیبول، نمونه­های مورد مطالعه در قلمروشبه قلیایی تا قلیایی قرار می­گیرند. بر اساس نمودار تکتونوماگمایی، آمفیبول­های منطقه در گستره­ی آمفیبول­های وابسته به محیط ابرفرورانشی قرار می­گیرند. بر مبنای مقدار AlIV (کمتر از ۵/۱)، کلیه آمفیبول­های دایک­های مورد بررسی در قلمرو حاشیه­ی فعال قاره­ای وابسته به فرورانش قرار می­گیرند.

Keywords:

Mineral chemistry , quartzdioritic dykes , amphibole , biotite , Sungun. , کانی شیمیایی , دایک کوارتزدیوریتی , آمفیبول , بیوتیت , سونگون.