بررسی تاثیر پساب استخرهای پرورش ماهی بر کاهش کیفیت آب رودخانه قزل اوزن

زمینه و هدف: با عنایت به اهمیت تولید و مصرف ماهی در زنجیره غذایی انسان و امنیت غذایی بشر و از طرف دیگر تاثیرات سوء احتمالی پساب استخرهای پرورش ماهی بر کیفیت آب های رودخانه؛ پژوهش حاضر با در نظر گرفتن تاثیر پساب مزارع پرورش­ماهی بر کیفیت آب رودخانه، با مطالعه موردی بر مزارع پرورش­ماهی حاشیه رودخانه قزل­اوزن بزرگ (از کوه­های چهل­چشمه استان کردستان تا سد منجیل یا سفیدرود) انجام گرفت. روش بررسی: شناسایی مزارع پرورش­ماهی بر اساس پیمایش میدانی در طول رودخانه انجام گرفت. نمونه­برداری از عمق ۱۰ - ۰ سانتی­متری از سطح آب در فصل تابستان (سال ۱۳۹۶) با تعداد ۵ نمونه در حدود فاصله ۵۰۰ متری قبل از استخرها (کنترل) که تحت تاثیر فعالیت­های پرورش­ماهی قرار نداشت و تعداد ۵ نمونه در حدود فاصله ۱۵۰-۱۰۰ متر بعد از استخرها (که پساب مزارع پرورش­ماهی وارد رودخانه شده است)، انجام گرفت. نمونه­برداری و آنالیز پارامترهای فیزیکوشیمیایی از قبیل دما، pH، هدایت­الکتریکی (EC)، نیترات (NO۳)، فسفات (PO۴)، اکسیژن­محلول (DO) و اکسیژن­موردنیازشیمیایی (COD) مطابق با دستورالعمل­های موجود در کتاب استاندارد متد (Standard Methods) صورت پذیرفته است. یافته ­ها: نتایج نشان داد میانگین مقادیر پارامترها در ایستگاه­های ورودی و خروجی به ترتیب برای اسیدیته برابر ۲۴/۷ و ۲۱/۷، هدایت­الکتریکی برابر ۶/۲۲۵۰ و ۸/۲۲۸۲ دسی­زیمنس­برمتر، اکسیژن­محلول برابر ۴۱/۷ و ۹۴/۶ میلی­گرم بر لیتر، اکسیژن­مورد نیاز شیمیایی برابر ۹۴/۲۴ و ۶۳/۲۹ میلی­گرم بر لیتر، دما برابر ۸/۱۴ و ۵/۱۵ درجه سانتی­گراد، نیترات برابر ۱/۴ و ۹/۵ میلی­گرم بر لیتر و فسفات برابر ۱/۱ و ۸۴/۱ میلی­گرم بر لیتر به­دست آمد. بحث و نتیجه ­گیری: به صورت کلی روند پارامترهای اسیدیته و اکسیژن­محلول کاهشی و پارامترهای هدایت­الکتریکی، اکسیژن­مورد نیاز شیمیایی، دما، نیترات و فسفات افزایشی مشاهده شد.

Keywords:

آبزی پروری , استخر , امنیت غذایی , مدیریت منابع آبی