شناسایی شواهد ژئومورفیک تشکیل دریاچه سد لغزشی شور در استان خوزستان

در صورتی که محل وقوع زمین لغزش ها در مسیر شبکه های زهکشی و جریان رودخانه ها باشد، باعث مسدود شدن مسیر جریان آب و تشکیل دریاچه های سدی می شوند. دریاچه سدی شور در اثر رخداد زمین لغزش کوه سه تنان و مسدود کردن جریان رودخانه شور در دره دوزویل شهرستان لالی در استان خوزستان شکل گرفته است. هدف از این تحقیق، بررسی ارتباط رخداد زمین لغزش و شکل گیری دریاچه و بازسازی وسعت و ویژگی های مورفومتری دریاچه می باشد. با استفاده از مطالعات میدانی گسترده، نقشه­های توپوگرافی و زمین­شناسی و نرم افزار Arc GIS، شواهد ناشی از رخداد زمین لغزش و تشکیل دریاچه سدی شور بازسازی گردید. سپس با استفاده از ارتفاع پادگانه ها و موقعیت آنها نسبت به بستر فعلی رودخانه، محدوده هر پادگانه مشخص و روی نقشه انتقال داده شد. در ادامه ویژگی های مورفومتری دریاچه براساس مطالعات میدانی، مقاطع طولی و عرضی، ویژگی های رسوب شناسی و شواهد باستان شناسی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد به دلیل عرض کم دره و بزرگی قطعات لغزشی به صورت بلوک­های سنگی، دره دوزویل مسدود و دریاچه شور در پشت آن شکل گرفته است. بر اساس بقایای رسوبی پادگانه­های دریاچه­ای و ویژگی های رسوب شناسی، رخداد زمین لغزش در یک مرحله بوده و دریاچه شور در نتیجه تخلیه تدریجی در ۳ مرحله شکل گرفته است. با توجه به بقایای پل تاریخی مربوط به دوره ساسانی بر روی دره دوزویل و محل پارگی دریاچه به نام پل دوزویل (توقسه)، احتمالا زمان تخلیه دریاچه مقارن با دوره ساسانی(۲۵۰ تا ۶۵۰ میلادی) بوده است.

شناسایی شواهد ژئومورفیک تشکیل دریاچه سد لغزشی شور در استان خوزستان Keywords:

ancient Bridge , Dozvill valley , Shour Dam Lake , Terraces Lake. , پادگانه های دریاچه ای , پل باستانی , دره دوزویل , دریاچه سدی شور.