تحلیل مدل های رگرسیون شمارشی با صفر انباشته به روش بیز و بکارگیری آن ها در شناسایی عوامل موثر بر تعداد دفعات اهدای مجدد خون

مقدمه: هدف اصلی مراکز انتقال خون، تامین خون سالم و کافی بر روی بیماران می باشد. برای آماده کردن خون سالم و کافی جهت تامین نیاز بیماران، آگاهی از عواملی که افراد را به اهدای خون دعوت می کند و از خروج آن ها از چرخه اهدا جلوگیری می کند امری ضروری است. با توجه به اهمیت اهداکنندگان خون به عنوان تنها منبع خون، در این مطالعه به بررسی عوامل موثر بر تعداد دفعات اهدای مجدد خون اهداکنندگان شهرکرد بر اساس مدل های رگرسیون شمارشی با صفر انباشته پرداخته شده است.روش ها: مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی است که بر روی داده های اهدای خون یک نمونه تصادفی به حجم ۸۶۴ نفر از اهداکنندگان خون بار اول پایگاه انتقال خون شهرکرد انجام گرفت. متغیر پاسخ برابر با تعداد اهدای خون طی پنج سال و متغیرهای مستقل شامل سن، شغل، جنس، و وزن هستند. تحلیل داده ها بر اساس مدل های رگرسیون شمارشی با صفر انباشته شامل مدل رگرسیون پواسون با صفر انباشته، دوجمله ای منفی با صفر انباشته و پواسون تعمیم یافته با صفر انباشته انجام گرفت. برآورد پارامترها به روش بیزی و بر اساس الگوریتم مونت کارلوی زنجیر مارکوفی و با استفاده از نرم افزار Win BUGS انجام شد. مقایسه مدل ها بر اساس معیار بیزی اطلاع انحرافی انجام شد.یافته ها: مدل رگرسیون پواسون تعمیم یافته با صفر انباشته با داشتن کمترین مقدار معیار اطلاع انحرافی نسبت با سایر مدل ها، به عنوان بهترین مدل رگرسیون شمارشی با صفر انباشته برای داده ها انتخاب شد. متغیر وزن تاثیر معنی دار بر تعداد دفعات اهدای مجدد داشت به طوری که با افزایش وزن اهداکنندگان، تعداد دفعات اهدای مجدد خون افزایش یافته است. هم چنین تعداد دفعات اهدای مجدد خون ارتباط معکوس با سن داوطلبان اهدای خون داشت.نتیجه گیری: تعداد دفعات اهدای مجدد خون با وزن ارتباط مستقیم و با سن ارتباط معکوس داشت. لذا لازم است با فرهنگ سازی و آموزش عمومی، افراد با سن بالا و با وزن متوسط را به اهدای خون تشویق کنیم.واژه های کلیدی: اهدای خون- مدل های رگرسیون شمارشی- صفر انباشته- تحلیل بیزی- مونت کارلوی زنجیر مارکوفی