مقایسه تاثیر دو روش آموزش تنظیم هیجان و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی، بر پریشانی روانشناختی و راهبردهای شناختی تنظیم هیجان مادران کودکان عقب مانده ذهنی

هدف از انجام این پژوهش مقایسه اثربخشی آموزش تنظیم هیجان و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در بهبود نشانه­های پریشانی روانشناختی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان مادران کودکان عقب­مانده ذهنی در شهر تبریز بود. در این مطالعه شبه تجربی، جامعه آماری شامل مادران دانش­آموزان عقب­مانده ذهنی آموزشگاه­های استثنایی شهر تبریز بود. پس از اجرای پرسشنامه افسردگی، اضطراب، استرس، از بین آن­ها، تعداد ۶۰ نفر به شیوه تصادفی انتخاب شده و در دو گروه ۳۰ نفره تقسیم شدند. گروه اول یک دوره درمان آموزش تنظیم هیجان را در ۸ جلسه ۲ ساعتی، دریافت کرد. گروه دوم در طول همین مدت، هشت جلسه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی را طی کرد. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش شامل پرسشنامه راهبردهای تنظیم هیجان­شناختی (CERQ) و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) بود. تحلیل نتایج با استفاده از روش تحلیل کواریانس چندمتغیری صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثربخشی متغیرهای مستقل (آموزش تنظیم هیجان و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی) بر متغیرهای وابسته افسردگی (۰۱/۵=F و ۰۳/۰=p) ، اضطراب (۲۷/۷=F و ۰۱/۰=p) و استرس (۱۷/۱۰=F و ۰۰/۰=p) معنی­دار است. بنابراین می­توان گفت که روش­های درمانی آموزش تنظیم هیجان و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر روی این متغیرها اثر بخشی متفاوتی دارند. مقایسه دو­به­دوی گروه­ها در متغیرهای وابسته نشان می­دهد که در متغیرهای افسردگی، اضطراب و استرس تفاوت میانگین ها بین دو گروه معنی­دار است و این تفاوت به نفع گروه آموزش تنظیم هیجان است. یعنی این روش تاثیر بیشتری روی آزمودنی­ها داشته است. در مجموع نتایج نشان می­دهند که آموزش تنظیم هیجان می­تواند در کاهش پریشانی روانشناختی مادران کودکان عقب­مانده ذهنی موثر واقع شود.

Keywords:

تنظیم هیجان , شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی , پریشانی روانشناختی , راهبردهای تنظیم شناختی هیجان , عقب مانده ذهنی