ساختار طرح در «نمایشنامه وکروم اروشی» بر اساس بوطیقای ارسطو

نمایشنامه یکی از گونه­ های مهم ادبی است که در ادبیات ایران کمتر به آن توجه شده است. دانش پژوهانی که جرات گام نهادن در این وادی را می یابند، موفق به صید درر ارزشمندی از جنس اساطیر، فرهنگ، تاریخ، داستان، عرفان، فلسفه، باورها و عقاید، زبان و دقایق ادبی می ­شوند که گر چه سخت به دست می ­آید، به دست هر کسی نمی­ آید. وکروم اروشی، نمایشنامه­ ای شرقی برخاسته از سرزمین هزارتوی تمدن و عرفان و فلسفه اشراقی هند است که توسط کالیداس، یکی از برجسته ­ترین نویسندگان ادبیات سانسکریت هند، تحریر شده است. نویسندگان این مقاله بر آنند تا ساختار نقشه داستانی این نمایشنامه را  بر اساس بوطیقای ارسطو، به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه ­ای بررسی کنند تا به این سوال اصلی پاسخ داده شود که با وجود مشابهت­ هایی همچون آغاز و انجام نمایش­ ها، وجود شخصیت­ ها، گفتگو­ها، و... آیا ساختار نمایشنامه­ های کهن هند قابل تطبیق با بوطیقای نمایشنامه­ های کلاسیک یونان هست؟ نتیجه تحقیق نشان می­ دهد که با وجود مشابهت­ های ناگزیر، نمایشنامه وکروم اروشی ساختار خاص «داستان در داستان» شرقی را دارد. طرح داستان شامل رویداد­هایی جانبی با ساختار اوجگاهی است که هریک استقلال اجرایی دارند و از این جهت نمایشنامه هندی ساختاری اپیزودیک دارد. دخالت خدایان و نیروهای فرازمینی نمایشنامه را از ساختار علت و معلولی ارسطویی دور کرده خردورزی کلاسیسم را از آن می­ گیرد و به جهت اعتقاد به کارما در میان هندوان، پایان مشخصی برای نمایشنامه وجود ندارد و بنوعی، پایان وقایع آن  مساوی با آغاز دیگری است که به نمایشنامه حالتی دورانی می­ دهد.

Keywords:

نمایشنامه , وکروم اروشی , ساختار نقشه داستانی , ارسطو , نمایشنامه کلاسیک