بررسی کهن الگوی سایه در شاهنامه *

کهن الگوی سایه یکی از مهمترین موضوعات نظریه یونگ است. یونگ، سایه را  جنبه منفی و حیوانی  شخصیت و چکیده  صفات ناخوشایندی می­داند که با قوانین و قواعد زندگی خودآگاهانه مناسبتی ندارد و انسان مدام آنها را پنهان می­کند. انسان برای رسیدن به کمال و تمامیتی که یونگ آن را تفرد می­نامد، باید سایه را بشناسد و بدون آنکه آن را سرکوب نماید، آن را کنترل کند. در این پژوهش، کهن الگوی سایه در شاهنامه مورد بررسی قرار می­گیرد و مصادیق بارز آن یعنی ضحاک و دیو سپید رمز شناسی می­شود. همچنین به جنبه­های مثبت و منفی سایه و نقشی که در ایجاد انرژی روانی دارد و به ابعاد فردی و اجتماعی این کهن الگو پرداخته می­شود. و به این نتیجه می­رسد که اگرچه سایه جنبه تاریک و تیره روان است اما در بعد مثبت خود می­تواند تقابل با خودآگاه قهرمان بپردازد و با تضاد و تقابل با آن منشا انرژی روانی و باعث تلاش قهرمان شود.

Keywords:

شاهنامه , یونگ , کهن الگو , سایه , نقد روانشناسانه