قرآن معجزه ای فراتر از ساختار زبانی

از گذشته بسیار دور، تحقیق و نگارش درباره اعجاز قرآن توجه دانشمندان بسیاری را به خود جلب کرده است. مفسران و فقها و متکلمان و محدثان هر یک بر پایه دیدگاه های خاص خود سالهایی از عمر خویش را صرف تحقیق و تدبر در اعجاز قرآن کرده ­اند و نتیجه پژوهش های خویش را به صورت کتاب های مستقل و غیرمستقل در اختیار امت اسلام قرار داده ­اند. اما راهی که در این نوشتار در راستای اعجاز قرآن در پیش گرفته شده، بررسی ساختار زبانی آن است. با رشد و گسترش مباحث زبان شناسی در حوزه­ های تئوری و کاربردی، دانشمندان جهان عرب نیز به ارزشهای این دانش پی برده و قوانین و شیوه­ های آن را به دقت مورد بررسی قرار دادند. اما بیشتر این تلاشها پیرامون متون شعری و نثری انجام می­شد و قرآن کریم به عنوان یک زبان از این مطالعات زبانی بویژه در زمینه زبان شناسی نوین بی بهره بود. در این جستار تلاش می­ شود تا از دید زبان شناسی و تنها به عنوان یک متن زبانی به قرآن کریم پرداخته شود. در تحلیل یا تفسیر زبان شناسی نمی­ توان قرآن را از یک جنبه زبانی فهمید بلکه بایستی همه جنبه ­های زبانی را لحاظ کرد؛ و این همان شیوه تحلیل شمولی همه جانبه است. اما این پرسش به ذهن می­ رسد که آیا واقعا می­ توان از راه تحلیل زبانی به ارزش و مفاهیم بلند قرآنی درست یافت؟ به دیگر سخن آیا می­ توان قرآن را به شیوه تحلیل زبان­شناسانه مورد بررسی قرار داد؟

Keywords:

قرآن کریم , ساختارشناسی , معجزه , بلاغت , تئوری نظم , تفسیر