جایگاه اماره مجرمیت در حقوق کیفری ایران و اسناد بین المللی

چکیده: اصل برائت به عنوان یکی از شاخص ترین اصول حقوق کیفری، مورد تاکید اسلام و اسناد بین المللی و قوانین داخلی بسیاری از کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران هست. لکن بنا بر مصالحی، استثنائاتی بر این اصل واردشده است. عدول از اصل برائت که تحت عنوان "اماره مجرمت" شناخته می شود، در اسناد بین المللی در خصوص برخی جنایات جنگی و جرائم سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر و پول شویی پذیرفته شده است. در قانون مجازات اسلامی و قوانین متفرقه دیگر مواردی ازجمله: لوث در جنایت، مسئولیت ناشی از فراخواندن شبانه و مشکوک دیگری از محل اقامتش، ضمان عاقله، عضویت در دسته یا جمعیتی که هدف آن بر هم زدن امنیت کشور است وجود دارد که در آنها برخلاف اصل برائت، متهم باید جهت اثبات بی گناهی خود اقامه دلیل نماید. لکن باید توجه داشت که جهت رعایت عدالت و انصاف، معکوس نمودن بار اثبات دلیل باید به عنوان امری استثنایی به موارد مصرح در قانون محدود گردد و امکان اثبات خلاف آن نیز وجود داشته باشد. واژگان کلیدی: اصل برائت، اماره مجرمیت، اسناد بین المللی، حقوق کیفری ایران