بررسی اصل شخصی بودن مسئولیت جزایی و استثنائات آن در حقوق کیفری افغانستان

اصل شخصی بودن مسئولیت جزایی عبارت است از این که هرکسی در قبال رفتار مجرمانه خویش، شخصا مسئولیت دارد. این اصل بر اساس رویکرد عدالت اجتماعی و اندیشههای دموکراتیک، به عنوان یک اصل بنیادین حقوق جزا به رسمیت شناخته شده است؛ هرچند که ممکن است مواردی استثنا داشته باشد. این اصل به ملاحظه رعایت تناسب جرم و مجرم و بررسی شمولیت و یا عدم شمولیت نسبت به موارد حقوقی، اهمیت زیاد دارد؛ از اینرو، لازم است بررسی شود که این اصل در قوانین جزایی افغانستان مطرح گردیده یا خیر و اگر مطرح شده چگونه مطرح شده است. این تحقیق مساله مورد نظر را با نگاه به قوانین افغانستان؛ به روش تحلیلی- توصیفی مورد بررسی قرار داده و به نتایج ذیل دستیافته است. از اصل یاد شده در مکتب اسلام بنام قاعده "وزر" یاد شده است. این اصل در حقوق کیفری افغانستان، پذیرفته شده و در قوانین مصوب پس از سال ۱۳۴۳ مندرج است. این اصل هرچند در قوانین جزایی افغانستان آمده؛ اما با این حال پیشنه رویکرد عدلی و قضایی نشان میدهند که به صورت مکرر مورد نقض قرار گرفته است. مواردی چند، از اصل شخصی بودن جرم استثنا شده است.