واکنش عملکرد و اجزای عملکرد دانه تریتیکاله به تاریخ کاشت و تراکم بوته در کشت دیم

به منظور تعیین  تراکم بوته و تاریخ کاشت مناسب برای کاشت تریتیکاله در رشت، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۸۸ -۱۳۸۷ به صورت کرت خرده شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور اجرا شد. کرت های اصلی آزمایش شامل چهار تاریخ کاشت (۳۱ شهریور، ۱۰، ۲۰ و ۳۰ مهرماه) و کرت های فرعی شامل  تراکم بذر در واحد سطح (۲۷۵، ۳۵۰، ۴۲۵ و ۵۰۰ بوته در متر مربع) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تعداد پنجه در بوته تنها تحت تاثیر تراکم بوته کاشته شده قرار گرفته است. بیشترین تعداد پنجه (۶/۱۳ عدد) در گیاه در تیمار کاشت ۲۷۵ بوته در متر مربع در هکتار بدست آمد و با افزایش تراکم بوته تعداد پنجه کاهش یافت و کمترین تعداد آن در ۵۰۰ بوته بدست آمد. تراکم بذر کاشته شده تاثیر معنی داری بر طول سنبله و عملکرد ماده خشک بوته ها نداشت؛ این دو ویژگی تنها تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند. گیاهان در تاریخ کاشت ۳۱ شهریور، در مقایسه با سایرین، بیشترین ماده خشک و طول  سنبله را داشتند. یافته های این آزمایش همچنین، نشان داد که برهمکنش تاریخ کاشت × تراکم بذر بر عملکرد دانه در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله و همچنین، شاخص برداشت گیاهان تاثیر معنی دار داشته است. بیشترین تعداد دانه در سنبله در تاریخ کاشت ۳۱ شهریور ماه با  تراکم کاشت ۳۵۰ بذر در متر مربع به میزان ۴۵/۷۳  عدد و بیشترین شاخص برداشت در تاریخ کاشت ۲۰ مهرماه و تراکم ۲۷۵ بوته در متر مربع به میزان ۸۶/۴۲ بدست آمد. بیشترین عملکرد در تاریخ کاشت ۳۱ شهریور و تراکم کاشت ۵۰۰ بوته (۲/۵۸۶۳ کیلوگرم در هکتار) و کمترین آن در تاریخ کاشت ۲۰ مهر و تراکم بوته ۲۷۵ بوته در متر مربع (۰۸/۳۳۵۱ کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. با توجه به یافته های این پژوهش بهترین تاریخ کاشت و تراکم بوته مربوط به ۳۱ شهریور و ۵۰۰ بوته در متر مربع است.

Keywords:

تاریخ کاشت , تراکم کاشت , تریتیکاله , عملکرد دانه