همبستگی خوداستنادی با ضریب تاثیر نشریات ایرانی نمایه شده در پایگاه گزارش استنادی مجلات ISI

مقدمه: استناد یکی از عناصر شاخص و ابزار مهمی برای اطلاع از تاثیرگذاری مدارک به شمار می رود، اما درصدی از آن شامل خوداستنادی است که هرچند وجود غیر متعارف آن باعث افزایش مصنوعی ضریب تاثیر IF (Impact factor) می شود، اما مقدمه سقوط یک مجله را نیز فراهم می کند. این پژوهش با هدف تشخیص همبستگی میان IF و خوداستنادی در مجلات ایرانی نمایه شده در پایگاه گزارش استنادی مجلات JCR (Journal Citation Reports) موسسه اطلاعات علمی ISI (Institute for Scientific Information) انجام شد.روش بررسی: پژوهش پیمایشی حاضر، از نوع کاربردی بود که به روش تحلیل استنادی، بر روی ۴۴ عنوان مجله نمایه شده تا پایان سال ۲۰۱۴ در پایگاه گزارش استنادی مجلات ISI صورت گرفت. داده ها از طریق بخش Select country زیر نام ایران در همین پایگاه جمع آوری گردید و سپس با استفاده از آزمون ضریب همبستگی Pearson در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: ۴۴ عنوان مجله، ۶۰۰۴ استناد با میانگین ۴۵/۱۳۶ کسب کردند. ۱۸/۴۳ درصد از مجلات نرخ خوداستنادی بین ۲۱ تا ۶۹ درصد داشتند که پس از حذف خوداستنادی، IF آن ها به شدت کاهش یافت. در مجموع، رابطه معنی داری بین IF و خوداستنادی در این مجلات مشاهده شد (۰۰۱/۰ > P). به عبارت دیگر، با افزایش میزان خوداستنادی، IF مجلات نیز افزایش یافته بود.نتیجه گیری: نرخ خوداستنادی مجلات مورد بررسی در پایگاه مذکور رو به افزایش می باشد و بین این نرخ و IF آن ها رابطه مستقیمی وجود دارد. اگرچه خوداستنادی تا حدی طبیعی است، اما میزان نامتعارف آن، باعث خدشه دار کردن مجله می شود. در نتیجه، لازم است از اعمال روش های نادرست مانند خوداستنادی زوری برای افزایش IF پرهیز گردد و به جای آن، از سیاست هایی مانند به اشتراک گذاری مقالات در شبکه های علمی و بین المللی استفاده نمود تا مجلات استناد واقعی و بیشتری را دریافت نمایند.

Keywords:

مجلات , خوداستنادی , استناد , ضریب تاثیر , موسسه اطلاعات علمی