روش بازشناسی مذهب راویان مطالعه موردی مذهب قاضی ابوبکر جعابی

Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 79

This Paper With 32 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HADITH-15-1_008

تاریخ نمایه سازی: 19 شهریور 1402

Abstract:

شناخت مذهب راوی، نقش انکارناپذیری در اعتبارسنجی احادیث وی دارد و با توجه به آن، گاه می توان به فهم استوارتری از احادیث وی نیز دست یافت. در لابه لای میراث ارزشمندی اسلامی، از قرینه های گوناگونی برای تشخیص مذهب راویان بهره گرفته شده است، اما منبعی که به طور منسجم به روشمندسازی این فرایند پرداخته باشد، یافت نمی شود. مقاله حاضر در پی آن است تا با روش توصیفی تحلیلی، در عین تمرکز بر روی یک نمونه موردی، گامی موثر در راستای روشمند نمودن سازوکار تشخیص مذهب راویان بردارد. این مطالعه موردی بر روی مذهب یکی از محدثان برجسته فریقین به نام قاضی محمد بن عمر جعابی (د. ۳۵۵ق) است. گزارش های ناهمسویی درباره مذهب وی در منابع فریقین یافت می شود. با موشکافی در قراین مختلف دردسترس درباره جعابی مانند ابرازنظرهای وی در ذیل نقل روایاتش، درون مایه کتاب های وی، جهت گیری های مذهبی خویشاوندان نزدیک و هم نشینانش، بی اعتنایی وی نسبت به قم و محدثان برجسته قمی حاضر در بغداد با وجود شیفتگی فراوان وی به گردآوری حدیث، روشن شد که جعابی هرچند گرایش هایی به سویی اهل بیتk داشته، اما وی برخلاف تصور برخی از محققان معاصر، امامی مذهب نبوده است و یا دست کم نمی توان چنین مذهبی را برای او ثابت نمود.

Authors

محمد عافی خراسانی

دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن و حدیث دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

روح الله شهیدی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • آبی، م. (۱۴۲۴ق). نثر الدر فی المحاضرات (خ. عبدالغنی محفوط). ...
  • ابن ابی یعلی، م. (بی تا). طبقات الحنابله. بیروت: المعرفه ...
  • ابن اثیر، ع. (۱۴۰۹ق). اسد الغابه. بیروت: دارالفکر ...
  • ابن الفقیه، ا. (۱۴۱۶ق). البلدان (ی. الهادی، محقق). بیروت: عالم ...
  • ابن بابویه، م. (۱۳۶۲ش). الخصال (ع. غفاری، محقق). قم: جامعه ...
  • (۱۳۷۶ش). الامالی. تهران: کتابچی. ...
  • (۱۴۱۳ق). من لا یحضره الفقیه (ع. غفاری، محقق). قم: جامعه ...
  • ابن جبیر، م. (بی تا). رحله ابن جبیر. بیروت: دارالهلال ...
  • ابن جوزی، ع. (۱۴۱۲ق). المنتظم. بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • ابن حجر، ا. (۱۳۲۵ق). تهذیب التهذیب. بیروت: دار صادر. ...
  • (۱۴۱۸ق). المعجم المفهرس (م. المیادینی، محقق). بیروت: الرساله ...
  • ابن خسرو بلخی، ح. (۱۴۳۱ق). مسند ابی حنیفه (ل. بهرائجی ...
  • ابن رجب، ع. (بی تا). ذیل طبقات الحنابله. بیروت: المعرفه ...
  • ابن شداد، م. (۱۹۵۳م). الاعلاق الخطیره. دمشق: المعهد العلمی الفرنسی ...
  • ابن شهرآشوب، م. (۱۳۸۰ق). معالم العلماء. نجف: الحیدریه ...
  • ابن طاووس، ع. (۱۴۱۳ق). التحصین لاسرار ما زاد من کتاب ...
  • ابن عساکر، ع. (۱۴۱۵ق). تاریخ مدینه دمشق (ع. شیری، محقق). ...
  • (بی تا). الاربعون البلدانیه (م. عاشور، محقق)، قاهره: مکتبه القرآن ...
  • ابن مسکویه، ا. (۲۰۰۰م). تجارب الامم (ا. امامی، محقق). تهران: ...
  • ابن ندیم، م. (۱۴۱۷ق). الفهرست. بیروت: دارالمعرفه ...
  • ابوطاهر سلفی، ا. (۲۰۰۴م). المشیخه البغدادیه (التاسع والعشرون). نسخه خطی ...
  • ابوالفضل ابن المهدی، محمد بن عبدالعزیز، ذکر شیوخ الشریف ابی ...
  • ابوبکر صولی، م. (۱۹۳۵م). تاریخ الدوله العباسیه (من کتاب الاوراق) ...
  • ابوحیان توحیدی، ع. (۱۴۱۹ق). البصائر و الذخائر (و. القاضی، محقق). ...
  • ابونعیم اصفهانی، ا. (۱۴۱۰ق). تاریخ اصبهان. بیروت: دارالکتب العلمیه. ...
  • (بی تا). حلیه الاولیاء (ی. کمال حوت، محقق). قاهره: ام ...
  • (۱۴۱۷ق). فضائل الخلفاء الراشدین (ص. العقیل، محقق). مدینه منوره: دارالبخاری. ...
  • (۱۴۰۷ق). کتاب الامامه والرد علی الرافضه. مدینه منوره: مکتبه العلوم ...
  • (۱۴۱۵ق). مسند الامام ابی حنیفه (ن. م. الفاریابی، محقق). ریاض: ...
  • اکبری، ع. (۱۳۹۹ش). تفاوت طبقات اسناد ابوالمفضل شیبانی و برخی ...
  • پاکتچی، ا. (۱۳۷۴ش). ابن جعابی، در دائره المعارف بزرگ اسلامی. ...
  • ثعالبی، ع. (۱۴۲۰ق). یتیمه الدهر. بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • جوان آراسته، ا. (۱۳۸۰ش). قاضی نعمان و مذهب او. هفت ...
  • خویی، ا. (۱۴۱۳ق). معجم رجال الحدیث. قم: نشر آثار الشیعه ...
  • حاکم نیشابوری، م. (۱۴۰۴ق). سوالات الحاکم النیسابوری للدارقطنی (م. ابن ...
  • حب الله، ح. (۲۰۱۷م). منطق النقد السندی. بیروت: دارالانتشار العربی ...
  • حسنی بغدادی، ع. (۱۳۹۱ش). القاضی المحدث الحافظ ابن الجعابی البغدادی ...
  • خزاز، ع. (۱۴۰۱ق). کفایه الاثر (ع. کوه کمره ای، محقق). ...
  • خطیب بغدادی، ا. (۱۴۱۷ق). تاریخ بغداد (م. عبدالقادر عطا، محقق). ...
  • (بی تا). شرف اصحاب الحدیث (م. سعید اوغلی، محقق) آنکارا: ...
  • ذهبی، م. (۱۳۸۲ق). میزان الاعتدال (ع. البجاوی، محقق). بیروت: المعرفه. ...
  • (۲۰۰۳م). تاریخ الاسلام (ب. عواد معروف، محقق). بیروت: دارالغرب الاسلامی ...
  • رافعی قزوینی، ع. (۱۴۰۸ق). التدوین فی اخبار قزوین (ع. عطاردی، ...
  • سامر، ف. (۱۹۷۳م). الدوله الحمدانیه. بغداد: مطبعه الایمان،ستار، ح.، و ...
  • سجادی، ص. (۱۳۶۹ش). آل حمدان، در دایره المعارف بزرگ اسلامی. ...
  • سریع، م. (۱۴۴۱ق). مقدمه من حدث عن النبی (ص) هو ...
  • سلامی دمشقی، م. (۱۴۲۰ق). تاریخ علماء بغداد (م. عباس عزاوی، ...
  • سمعانی، ع. (۱۳۸۲ق). الانساب. حیدرآباد: دایره المعارف العثمانیه. ...
  • (۱۴۱۷ق). المنتخب من معجم شیوخ السمعانی. ریاض: عالم الکتب ...
  • شبیری زنجانی، م. (۱۳۹۷ش). جلسه درس خارج فقه. ...
  • (بی تا). نرم افزار درایه النور. نسخه ۲/۱. قم: مرکز ...
  • (بی تا). دروس خارج صوم (تقریرات درس). قم: مرکز فقهی ...
  • (۱۴۱۹ق). کتاب نکاح (تقریرات درس). قم: رای پرداز ...
  • شهید ثانی، ز. (۱۴۰۸ق). الرعایه فی علم الدرایه. قم: کتابخانه ...
  • صیمری، ح. (۱۴۰۵ق). اخبار ابی حنیفه و اصحابه. بیروت: عالم ...
  • ضیاء مقدسی، م. (۱۹۹۴م). النهی عن سب الاصحاب. قاهره: الذهبیه ...
  • طوسی، م. (۱۳۷۳ش). الرجال (ج. قیومی اصفهانی، محقق). قم: جامعه ...
  • (۱۴۱۴ق). الامالی. قم: دارالثقافه. ...
  • ، الامالی، نسخه خطی. ناسخ: سدید بن محمد بن عبدالله، ...
  • (۱۴۱۴ق). الرسائل العشر. قم: جامعه مدرسین. ...
  • (۱۴۲۰ق). فهرست کتب الشیعه (ع. طباطبائی، محقق). قم: ستاره ...
  • عافی خراسانی، م. (آذر و دی ۱۴۰۰ش). بررسی و بازسازی ...
  • (۱۴۴۲ق). مقدمه احادیث امیرالمومنین علی t (من مخطوطات الزیدیه). قم: ...
  • (۱۸/۸/۱۴۰۰ش). سفرهای محدثان، سرنخی برای شناخت آن ها و روزگارشان؛ ...
  • (۳۱/۳/۱۴۰۰ش). سرنخ هایی جدید برای شناخت شخصیت پیچیده ابو المفضل ...
  • قاضی عیاض، ع. (۱۹۶۵۱۹۸۳م). ترتیب المدارک. مغرب: فضاله/المحمدیه ...
  • کلینی، م. (۱۴۲۹ق). الکافی. قم: دارالحدیث ...
  • مدینی، م. (۱۴۲۰ق). اللطائف من دقائق المعارف. بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • مفید، م. (۱۴۱۳ق). الامالی (ع. غفاری، محقق). قم: کنگره شیخ ...
  • نجاشی، ا. (۱۳۶۵ش). رجال النجاشی (م. شبیری زنجانی، محقق). قم: ...
  • نعمانی، م. (۱۳۹۷ق). الغیبه (ع. غفاری، محقق). تهران: نشر صدوق ...
  • یاقوت حموی، ی. (۱۹۹۳م). معجم الادباء (ا. عباس، محقق). بیروت: ...
  • (۱۹۹۵م). معجم البلدان. بیروت: دار صادر ...
  • ReferencesAbū al-Faḍl ibn al-Mahdī, M. (۱۹۳۵). Dhikr al-Shuyūkh Al-Sharīf Abī ...
  • Abū Bakr al-Sūlī, M. (۱۹۳۵). Tārīkh al-Dawlah-Al-ʿAbbāsīyya (Min-Kitāb-Al-Awrāq). ed: J ...
  • Abū Ḥayyan al-Tawḥīdī, ʿA. (۱۹۹۸). al-Baṣāʾir wa al-Dhakhāʾir. ed: W. ...
  • Abū Nuʿaym al-Iṣfāhanī, A. (۱۹۸۹). Tārīkh Iṣbahān. Beirut: Dār al-Kutub ...
  • (n.d.). Hilyah al-Auliya'. Qahirah: Umm al-Qur'an. (In Persian). (In Persian) ...
  • (۱۹۹۶). Faḍāil-al-Khulafāʾ al-Rāshdīn. ed: Saleh-al-Aqeel, Medina: Dār Al-Bukhārī. (In Persian) ...
  • (۱۹۸۶). Kitāb Al-Imāma wa al-Radd ʿAla Al-Rāfiḍa. Madinah: Maktabah Al-ʿUlūm ...
  • (۱۹۹۴). Musnad al-ʾImām Abī-Hanīfa. ed: N. M. Al-Fāryābī. Riyadh: Al-Kawthar. ...
  • Abū Ṭahir al-Silafī, A. (۲۰۰۴). Al-Mashyakha al-Baghdādiyya (al-Tāsiʿ wa al-ʿIshrūn). ...
  • Afi Khorasani, M. (۲۰۲۲). Study and Reconstruction of the Works ...
  • (۲۰۲۰). Introduction of Ahādīth Amīr al-Mu'minīn ʿAlī (PBUH) (from Zaydī ...
  • (۲۰۲۲). The travels of transmitters, a clue to know them ...
  • (۲۰۲۱). Sarnakhhaye Jadīd Baraye shinākht Shakhsīyyat pichideye Abū al-Mufaddal al-Shaybani. ...
  • (۲۰۲۱). The method of discovering Tadlis and its motives in ...
  • Akbarī, ʿA. (۲۰۱۹). Tafāwut Ṭabaqāt Asnād Abū al-Mufaḍḍal al-Shaybānī wa ...
  • Ābī, M. (۱۴۲۴ AH). Nathr Al-Durr Fī al-Muhāḍirāt. ed: Kh. ...
  • Beyhaqī, A. (۲۰۰۳). Al-Sunan Al-Kubrā. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya. (In ...
  • Ḥākim al-Naysābūrī, M. (۱۹۸۳). Suʾālāt Al-Ḥākim Al- Naysābūrī Li al-Dārquṭnī. ...
  • Ḥasanī al-Baghdādī, A. (۱۹۷۱). Al-Qādi al-Muhaddith al-Ḥāfiz Ibn al-Ji'ābī al-Baghdadi ...
  • Khaṭīb al-Baghdadī, A. (۱۹۹۶). Tārīkh Baghdād. ed: M. Abd al-Qādir ...
  • (n.d.). Sharaf Aṣhāb-al-Ḥadīth. ed: M. Saʿīd Oghli. Ankārā: Dār İhiyaʾ ...
  • Khazzāz, ʿA. (۱۹۸۰). Kifāyat-al-Athar. ed: A. Koh-Kamareī. Qom: Bidār. (In ...
  • Najāshi, A. (۱۹۸۶). Rijal-Najashi. ed: M. Shubayri-Zanjāni. Qom: Jamia-Mudrrisīn ...
  • Qādī ʿIyyād, ʿI. (۱۹۶۵-۱۹۸۳ AD). Tartīb al-Madārik. Maghrib: Fadālah/Al-Muḥammad īyya. ...
  • Rāfiʿī al-Qazwīnī, A. (۱۹۸۷). Al-Tadwīn fī Akhbār Qazvīn. ed: Azizullāh ...
  • Sallamī Damishqī, M. (۱۹۹۹). Tārīkh ʿUlamāʾ Baghdād. ed: Muhami-Abbas ʿAzzāwī. ...
  • Samʿānī, A. (۱۹۶۲). Al-Ansāb. HeyDār Ābād: Dāʾira al-Maʿrif al-Ottomāniyya. (In ...
  • (۱۹۹۶). Al-Muntakhab min Muʿjam-Shuyūkh Al-Samʿānī. Riyadh: ʿĀlam al-Kutub. (In Persian) ...
  • Sarīʿ, M. (۲۰۱۹). preface of Man Ḥaddtha ʿAn al-Nabī Huwa ...
  • Shaḥīd al-Thānī, Z. (۱۹۸۷). Al-Riʿāyah fī ʿIlm Al-Dirāyah. Qom: Ayatollah ...
  • Thaʿālabī, A. (۱۹۹۹). Yatīma Al-Dahr. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya. (In ...
  • Ṭūsī, M. (۱۹۹۴). al-Rijāl. ed: J. Qayyomi Isfahani. Qom: Jameh ...
  • (۱۹۹۳). Al-ʾAmālī. Qom: Dār al-Taqfa. (In Persian) ...
  • (۱۹۹۳). Al-ʾAmālī, manuscript, copyist: Saidīd bin Muḥammad bin Abdullah, copy ...
  • (۱۹۹۳). Al-Rasāʾil Al-ʿAshar. Qom: Jāmeye Madrasin. (In Persian) ...
  • (۱۹۹۹). Fihrist Kutub al-Shīʿa. ed: A. Tabātabāī. Qom: Setareh. (In ...
  • Dhahabī, M. (۱۹۶۲). Mīzān-al-Iʿtidāl. ed: ʿA. al-Bajāwī. Beirut: Al-Marafah. (In ...
  • (۲۰۰۳). Tārīkh al-Islām. ed: B. ʿAwwād Maārūf. Beirut: Dār al-Gharb ...
  • Ḥubb Allah, Ḥ. (۲۰۱۷). Mantiq al-Naqd al-Sanadī. Beirut: Dār al-Intishār ...
  • Ibn al-ʾAthīr, ʿA. (۱۹۸۸). ʾUsd al-Ghāba. Beirut: Dār al-Fikr. (In ...
  • Ibn Al-Faqīh, A. (۱۹۹۵). Al-Buldān. ed: Y. Al-Hādi. Beirut: ʿĀlam ...
  • Ibn al-Jawzī, A. (۱۹۹۱). al-Muntazam. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya. (In ...
  • Ibn al-Nadīm, M. (۱۹۹۶). al-Fihrist. Beirut: Dār al-Maʿrifah. (In Persian) ...
  • Ibn ʿAsākir, ʿA. (۱۹۹۴). Tārīkh Madinah Dimashq. Beirut: Dār al-Fikr. ...
  • (n.d.). Al-ʿArbaʿūn al-Buldāniyyah. ed: M. Āshūr. Cairo: Al-Qur'an Library. (In ...
  • Ibn Bābawayh, M. (۱۹۸۳). Al-Khiṣāl. ed: ʿA.A. Ghaffāri. Qom: Jamieh-Mudrassiin. ...
  • (۱۹۹۷). al-ʾAmālī. Tehran: Kitābchī. (In Persian) ...
  • (۱۹۹۲). Man Lā Yahduruhu al-Faqīh. ed: ʿA.A. Ghaffārī. Qom: Jāmeheye ...
  • Ibn Ḥajar, A. (۱۹۰۷). Tahdhīb -al-Tahdhīb. Beirut: Dār Ṣādir. (In ...
  • (۱۹۹۷). Al-Muʿjam Al-Mufahras. ed: M. Shakūr Al-Mayādīnī. Beirut: al-Risala. (In ...
  • Ibn Jubayr, M. (۲۰۰۹). Rihla Ibn Jubayr. Beirut: Dār Al ...
  • Ibn Khosrow al-Balkhi, Ḥ. (۲۰۰۹). Musnad Abī-Hanīfa. ed: L. al-Behrāʾijī ...
  • Ibn Rajab, A. (n.d.) Dhayl Ṭabaqāt al- Ḥanābilah. Beirut: Dār ...
  • Ibn Ṭāwūs, ʿA. (۱۹۹۲). Al-Tahṣin Li Asrār Mā Zād Min ...
  • Ibn Abī Yaʿlā, M. (n.d.). Ṭabaqāt al- Ḥanābilah. Beirut: Dār ...
  • Ibn Muskuyeh, A. (۲۰۰۰). Tjārib-ul-ʾUmam. ed: A. Imāmī. Tehran: Surūsh. ...
  • Ibn Shaddad, M. (۱۹۵۳). Al-ʾAʿlāq Al-Khaṭira. Damascus: Al-Maʿhad Al-ʿIlmī Fransī. ...
  • Ibn Shahrāshūb, M. (۱۹۶۰), Maʿālim al-ʿUlamaʾ, Najaf: Al-Ḥaydariyya. (In Persian) ...
  • Javān Ārāsteh, A. (۲۰۰۱). Qādī Nuʿmān wa Mazhabe uw. Haft ...
  • Khoyī, A. (۱۹۹۲). Moʿjam Rijal al-Ḥadīth. Qom: Āthār al-Shīʾa. (In ...
  • Kulaynī, M. (۲۰۰۸). al-Kāfī. Qom: Dār al-Hadīth. (In Persian) ...
  • Madīnī, M. (۱۹۹۹). Al-Latāif-min Daqāʾiq Al-Maārif. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya. ...
  • Mufīd, M. (۱۹۹۲). Al-ʾAmālī. ed: ʿA.A. Ghaffārī. Qom: commemoration of ...
  • Muntajab al-Din, ʿA. (۲۰۰۱). Al-Fihrist. ed: J. Muhaddith. Qom: Ayatollah ...
  • Nomānī, M. (۲۰۱۷). Al-Ghayba. ed: ʿA.A. Ghaffārī. Tehrān: Sadouq Publishing. ...
  • Paktachī, A. “Ibn Jiʿābī”, (۱۹۹۵). Dāʾira al-Maʿrif Buzurg Islamī. vol. ...
  • Sajjādī, S. “Āl Ḥamdān”, (۱۹۹۰), Dāʾira al-Maʿārife Buzurge Islāmī. vol. ...
  • Sāmir, F. (۱۹۷۳). al-Dawla al-Ḥamadāniyyah. Baghdad: Al-ʾImān Press. (In Persian) ...
  • Sattār, H.; Muʾddab, R. (۲۰۱۳). Barresiye Naqshe Rowāt Moshtark Dār ...
  • Ṣaymurī, H. (۱۹۸۴). Akhbār Abī Hanīfa wa Aṣḥābuhū. Beirut: Alam-al-Kitāb. ...
  • Shubayri Zanjānī, M. (n.d.). Diraya Al-Noor software, version ۱/۲. Qom: ...
  • (n.d.). Darseh Khārej. Qom: Markaz Feqhi Imām Muḥammad Bāqir (AS). ...
  • (۱۹۹۸). Kitābe Nikāh. Qom: Rai Pardāz. (In Persian) ...
  • Yāqūt Ḥamawī, Y. (۱۹۹۳). Muʿjam al- ʾUdābaʾ. ed: I. ʿAbbas. ...
  • (۱۹۹۵). Muʿjam Al-Buldān. Beirut: Dār Sādir. (In Persian) ...
  • Ziāʾ al-Maqdisī, M. (۱۹۹۴). Al-Nahy ʿAn Sabb Al-ʾAṣḥāb. Cairo: Al-Dahabia. ...
  • نمایش کامل مراجع