اقتصاد رشد و توسعه و رابطه آن با تجارت

براساس نظریه های تجارت بین الملل کشورهای در حال توسعه به دلیل برخورداری از مزیت های نسبی و فراوانی نهاده ها و منابع اولیه تولید از تخصص های اولیه اقتصادی برخوردار هستند در این رابطه اقتصاددانان توسعه تخصص گرایی بین المللی را به دلیل وابستگی شدید اقتصاد به کالاهای صادراتی مورد انتقاد قرار می دهند. اینان معتقدند که تخصص گرایی بین المللی در کالا برای یک کشور منجر به وابستگی شدید اقتصاد آن کشور به درآمدهای صادراتی آن کالا می شود و به دلیل غیر قابل پیش بینی بودن قیمت کالاهای صادراتی، نوسانات شدید آن منجر به نوسان و بی ثباتی درآمدهای صادراتی گردیده و این امر اثر منفی (و گاهی اوقات اثر مثبت) بر کل اقتصاد خواهد گذاشت تغییر پذیری و نوسانات قیمت به طور عمده در بی ثباتی درآمدملی و رشد اقتصادی متبلور می شود. بنابراین با توجه به اهمیت شناخت آثار توسعه تجارت و آزادسازی تجاری بر بخش های مهم اقتصاد ی کشور، این مقاله به بررسی آثار و ارتباط علی بین توسعه تجارت خارجی و رشد اقتصادی در ایران با استفاده از الگوی خود رگرسیون برداری و روش های توابع عکس العمل آنی و تجزیه واریانس در چارچوب این الگو می پردازد. همچنین با توجه به اینکه متغیرهای: صادرات ،حقیقی نرخ تعرفه ی وارداتی و سرمایه انسانی نقش تعیین کننده ای در توضیح دهی تولید ناخالص داخلی دارند این مهم استنباط می گردد که توسعه تجارت و آزادسازی تجاری در اقتصاد ایران موجب کاهش سطح توسعه مال ی نمی گردد و ارتباط علی مثبتی بین توسعه تجارت و رشد اقتصادی وجود دارد که ناشی از تاثیر مثبت رشد واردات بر رشد جمع ارزش افزوده بخش های صنایع و معادن و کشاورزی و ناشی از تاثیر مثبت رشد صادرات نفتی بر رشد ارزش افزوده بخش خدمات است نتایج همچنین موید وجود ارتباط دو سویه ای بین رشد واردات و رشد اقتصادی بدون نفت است. بنابراین به منظور بهبود و توسعه بخش مالی ،اقتصاد سیاست های آزادسازی تجاری و توسعه تجارت و صادرات توصیه می گردد با طرح این پیشنهاد که ایران نیازمند اتخاذ همزمان دو روش جایگزین ی واردات و جایگزینی صادرات است.

Keywords:

رشد اقتصادی , توسعه تجارت , آزاد سازی تجاری , جایگزینی واردات , جایگزینی صادرات