ارزیابی و مقایسه کیفیت منابع آبی چشمه و چاه از نظر قابلیت شرب و آبیاری (مطالعه موردی: شرق دشت گرگان)

پژوهش حاضر به منظور ارزیابی و مقایسه کیفیت منابع آب زیرزمینی (چشمه و چاه) بخش شرقی دشت گرگان از نظر قابلیت شرب و آبیاری در یک دوره ۱۰ ساله انجام شد. در این تحقیق از نتایج آنالیز شیمیایی ۱۴ چاه و ۸ چشمه استفاده شد. از شاخص کیفیت آب (WQI)، دیاگرام شولر و برخی معیارها و استاندارها برای ارزیابی کیفی منابع آب شرب استفاده شد. در بخش آبیاری از هدایت الکتریکی، نسبت خوردگی، نسبت منیزیم، نسبت جذب سدیم، درصد سدیم محلول، نسبت نفوذپذیری و نسبت کلی استفاده شد. سپس پهنه بندی برخی از پارامترها و شاخص های موثر در هر بخش در محیط GIS و با استفاده از روش IDW انجام شد. براساس میزان شاخصWQI ، کیفیت تمامی چشمه ها و چاه های حاشیه ارتفاعات در رده عالی قرار می گیرد اما با دور شدن از دشت کیفیت برخی از چاه ها از خوب تا ضعیف متغیر است. براساس غلظت برخی از پارامترهای هیدروشیمیایی، استانداردها و دیاگرام شولر به جز یک چاه مابقی منابع آب مورد مطالعه از کیفیت مناسبی برای شرب برخوردار هستند. در بخش آبیاری، براساس دیاگرام ویلکوکس، نسبت جذب سدیم، خطر شوری، شاخص کربنات سدیم باقی مانده و نسبت کلی، آب چاه های غرب منطقه می بایست با احتیاط استفاده شود. به طورکلی کیفیت آب چشمه ها در هر دو بخش شرب و آبیاری به مراتب بهتر از آب چاه ها می باشد.

Keywords:

آب زیرزمینی , دیاگرام شولر , نسبت خوردگی , دیاگرام ویلکوکس , شاخص کیفیت آب