اثر موقعیت شیب بر کانی شناسی بخش رس خاک ها در دو ردیف پستی و بلندی با مواد مادری متفاوت در بخشی از حوضه آبخیر سد کارون ۳، شرق استان خوزستان

ماده مادری و پستی و بلندی از عوامل تشکیل دهنده خاک بوده که با تاثیر بر پارامترهای مختلف، تکامل خاک را تحت تاثیر قرار می دهند. این مطالعه با هدف مقایسه اثر مواد مادری مارنی و آهکی در موقعیت های مختلف شیب شامل قله شیب، شانه شیب، پای شیب و پنجه شیب بر ترکیب کانی های رسی و شناسایی منشا تشکیل آنها در بخشی از حوضه آبخیز سد کارون ۳ انجام شد. بر این اساس، از لایه های مختلف ۸ خاکرخ مختلف نمونه برداری و برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک ها و کانی شناسی رس ها بررسی شد. نتایج نشان داد که نوع و فراوانی کانی های شناسایی شده برای هر دو مواد مادری بیشتر متاثر از موقعیت پستی و بلندی هستند. ترکیب کانی های شناسایی شده در ردیف پستی و بلندی با مواد مادری مارنی شامل کانی های کائولینیت، پالیگورسکیت، اسمکتیت، کلریت، میکا و کوارتز و در ردیف پستی و بلندی با مواد مادری آهکی کانی های پالیگورسکیت، اسمکتیت، کلریت، میکا و کوارتز است و بیشتر کانی های شناسایی شده در همه موقعیت ها در افق C نیز مشاهده شدند. اما در مواد مادری مارنی کانی کائولینیت و احتمال پدوژنز بودن بخشی از اسمکتیت در قسمت های پایدار شیب و برای مواد مادری آهکی کانی اسمکتیت به صورت پدوژنیک تشکیل یافته اند. نتیجه رابطه ویور و بک نشان دهنده این بود که غالب کانی ها در بازه تعادلی کانی پالیگورسکیت قرار دارند.

Keywords:

Stability diagram , Palygorskite , Smectite , Pedogenic , Marl , Lime , دیاگرام پایداری , پالیگورسکیت , اسمکتیت , پدوژنیک , مارن , آهک