بررسی و تحلیل تقاضای بنزین در ایران و عوامل موثر بر آن

از آنجاییکه انرژی سوخت بعنوان گرداننده مهم چرخهای گوناگون اقتصادی و غیر اقتصادی جایگاه ویژه ای دارد بهینه کردن الگوی مصرف آن در هر کشور از عمده ضروریات برنامه ریزی انرژی بشمار می آید . ایران از یک سو جزوکشورهای عمده تولید انرژی بویژه در بخش نفـت و گاز محسوب می شود و از سوی دیگر بخاطر سیاستهای دولت برای عرضه فراگیر انرژی ارزان قیمت مصرف انرژی بویژه سوخت در ایـن کشور به مقدار قابل توجهی بالاست . هدف این مقاله بررسی تقاضای بنزین در ایران و عوامل موثر بر تقاضای آن است ،در این ارتباط به کمک مدل تعدیل جزیی تقاضای بنـزین طی یک دوره بررسی شده و کششهای کوتاه و بلند مدت آن محاسبه شده است . بررسیهای انجام شده بیانگر آنست که رشد اقتصادی ، رشد جمعیت ، موجودی وسایل نقلیه ، چرخه معیوب حمل و نقل و ساختار غیـر فنـی خیابانها و .... از جمله عواملی هستند که بر روی افزایش تقاضای بنزین موثر می باشد . تحقیقات انجام شده بیانگر آنست که از یک سو باید تولید بنزین را از طریق ارتقـای سـطح پالایـشگاههای کـشور افـزایش داد و از سـوی دیگرساختار هزینه های بخش انرژی را شفاف ساخت تا با افزایش قیمت حاملهای انرژی تا سـطح قیمـت تمـام شـده و یـا محـدود کـردن پرداخت یارانه به مصارف داخلی و یا حذف درآمد حاصل از صادرات فراورده پالایشگاهها از حیطه پرداخت یارانه ، بتوان بـه افـزایش انگیـزه برای کاهش تقاضای بنزین امیدوار بود . سوابق تاریخی نشان داده است که افزایش سالانه بهای بنزین، تأثیرات اقتصادی و روا نی خاص خود را بر میزان افزایش قیمت دیگر کالاها و خدمات مورد نیاز جامعه می گذارد، ولی واقعیت بیانگر آن است که محافظه کاری در تثبیت قیمت بنزین، بـه شـدت منـابع مـالی کـشور را تهدید می کند . البته دولت می تواند در صورت افزایش بهای بنزین به قیمت پایـه منطقـه خلـیج فـارس ، بـا راهکارهـا ی جـدی تـا حـدی از فشارهای ناشی از این جهش قیمتی بکاهد .

بررسی و تحلیل تقاضای بنزین در ایران و عوامل موثر بر آن Keywords:

پیش بینی , تقاضا , هزینه ها , قیمت پایه , بنزین