مدل‎سازی و پیش بینی عملکرد گندم دیم با توجه به دوره های فنولوژیکی رشد گیاه (مطالعه‎ی موردی: استان کردستان)

این مطالعه، به‎منظور مدل‎سازی آماری و پیش بینی عملکرد محصول گندم دیم در استان کردستان، برمبنای شاخص‎های هواشناسی کشاورزی و پارامترهای اقلیمی انجام شده است. به این منظور مدل رگرسیون خطی داده های عملکرد محصول گندم دیم، برای سال‎های ۷۰ تا ۱۳۸۲ محاسبه شد. متغیرهای مستقل در این مطالعه، شامل ۵ شاخص هواشناسی کشاورزی و ۱۲ پارامتر اقلیمی هستند که هرکدام برای ۶ مرحله‎ی فنولوژیکی رشد محصول از کاشت تا برداشت کل فصل رشد و نیز مجموع مرحله‎ی دوم رویشی پس از خواب و مرحله‎ی زایشی استخراج شده اند (در مجموع ۸ مرحله از رشد گیاه). با توجه به زیاد بودن متغیرهای مستقل، این متغیرها به‎روش گام‎به‎گام (stepwise) وارد مدل رگرسیونی شده و بهترین متغیرهای مستقل پیش بینی‎کننده برای هر مرحله و هر ایستگاه با توجه به مقادیر ضریب تعیین (R۲)، R، و خطای معیار (SEOE) انتخاب شد ند ؛ سپس از بین مدل های ارائه شده برای مراحل رشد، بهترین مدل برای هر شهرستان و کل استان انتخاب شد و برای آزمون آنها اقدام به تخمین محصول برای سال‎های ۸۳ تا ۱۳۸۵، با این مدل‎های بهینه شد. نتایج حاصل از این مدل‎ها نشان می دهند که ۸۱ ، ۲/۷۰ ، ۲/۸۲ ، ۷۱، ۸۰ ، ۶/۹۰ ، ۶/۶۵ درصد تغییرات عملکرد محصول گندم دیم، به‎ترتیب در شهرستان‎های بانه، مریوان، دیواندره، بیجار، قروه، سقز، سنندج با پارامترهای اقلیمی و شاخص‎های هواشناسی کشاورزی استخراج شده، انجام می شود. همچنین بهترین مرحله‎ی فنولوژیکی برای پیش بینی عملکرد گندم دیم در شهرستان‎های سقز، قروه و بیجار، مرحله‎ی زایشی (۲۲ اردیبهشت تا ۲۰ خرداد) است. این زمان برای شهرستان بانه، مرحله‎ی دوم رشد رویشی پس از مرحله‎ی خواب (۲۶اسفند تا ۲۱ اردیبهشت) و برای شهرستان مریوان مرحله‎ی خواب (۲۲ آذر تا ۲۵ اسفند) است. برای شهرستان‎های سنندج و دیواندره بهترین مدل رگرسیونی با استفاده از داده های کل فصل رشد انتخاب شد.

Keywords:

پیش بینی عملکرد گندم دیم , شاخص‎های هواشناسی کشاورزی , مدل‎های آماری