نقش سیاسی اجتماعی مطبوعات در فرایند نوسازی و تحولات دوره مشروطیت با رویکرد تحلیل محتوای گزارش های روزنامه صوراسرافیل

روزنامه صوراسرافیل در تعیین و تبیین جهت­گیری سیاسی و اجتماعی نظام تازه­تاسیس مشروطه، خوانشی ویژه و متاثر از ایدئولوژی نوسازی و تحولات داشته است. فهم نویسندگان این روزنامه از ایدئولوژی نوسازی و تحولات چه بود و چگونه آن را با دین اسلام و سنت­های ایرانی تلفیق کردند؟ بنابر نگاشته­های روزنامه صوراسرافیل می­توان گفت که فرایند نوسازی و تحولات در شکل حکومت ملی، بر بینشی سیاسی و اجتماعی استوار است. روزنامه صوراسرافیل بر مولفه­هایی، نظیر حاکمیت و حکومت مردم، استقلال، آزادی و تساوی حقوقی افراد تاکید دارد و تحقق این امور را شرط لازم برای گذار به فرایند نوسازی و تحولات فرض می­کند. افزون بر این، از سوسیالیسم به عنوان هدف و افق نهایی این نظام سیاسی یاد شده است که کم­کم و با اصلاح وضع موجود محقق خواهد شد. این روزنامه با تاسی به امر خاتمیت و دریافت تازه از دین در شکل جهان­بینی توحیدی، سوسیالیسم را با بینش توحیدی ترکیب کرده و آن را مبنای نظری و فلسفی خوانش خود قرار داده است. اگرچه شواهد نشان می­دهد این تلفیق نتوانسته است ارتباط طبیعی بین این وجوه برقرار سازد و گفتمان تازه­ای را بنا کند، اما می­توان از این تلاش برای نقطه آغاز اندیشه ایجاد گفتمان در فرایند نوسازی و تحولات در ایران یاد کرد.

Keywords:

«صوراسرافیل» , «مشروطیت» , «مطبوعات» , «نقش سیاسی اجتماعی» , «نوسازی»