بررسی انتقادی مقاله یوسف در دائرهالمعارف اسلام

رئوون فایرستون مقاله یوسف (Yusuf) در دائرهالمعارف اسلام را به دو بخش قرآنی و متون پساقرآنی تقسیم کرده است که بسیار الهامبخش و از نقاط قوت این مدخل است؛ زیرا قصه پردازششده یوسف در متون پساقرآنی که تحت تاثیر عهد عتیق، اسرائیلیات، روایت قصاص و ادبیات عامه مردم قرار دارد با داستان یوسف قرآن از زمین تا آسمان متفاوت است. فایرستون، گرچه به تفاوت قصه یوسف صدیق در قرآن و عهد عتیق اشاره کرده، ولی نتوانسته است این تفاوت را به دقت پیگیری کند. نوشتار حاضر به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی و نقد این مقاله بر اساس گزارش قرآن و تبیین آن در احادیث صحیح اسلامی پرداخته است. ازجمله نقدهای واردشده بر متن مقاله که در شمار دستاوردهای این جستار هم قرار میگیرد، میتوان به تحلیل این مسائل اشاره کرد که آیا برادران، یوسف را به کاروانیان فروختند؟ آیا واکنش حضرت یعقوبj در فراق یوسف، گریه و زاری بود؟ آیا او از زنده بودن یوسف بیخبر بود؟ چرا یوسف صدیق پس از تعبیر خواب ملک مصر، از زندان بیرون نیامد و از پادشاه مصر تقاضای رسیدگی به دستبریدن چند زن درباری را کرد؟ چرا پس از اعتراف آن زنان و همسر عزیز مصر به بیگناهی یوسف در محضر ملک مصر، خبری از عزیز مصر نیست و پادشاه مصر یوسف صدیق را به جای او به عزیزی مصر انتخاب میکند؟ آیا پس از کوچ آل یعقوب به مصر، یوسف هنوز عزیز مصر است؟ اگر یوسف در این زمان ملک (پادشاه) مصر باشد، پدر و مادر و برادران یوسف به سجده نیفتادند؛ بلکه مطابق آداب و رسوم دربار پادشاهان، خدمه دربار پادشاهی مصر به هنگام جلوس یوسف و پدر و مادرش بر عرش (تخت پادشاهی: «رفع ابویه علی العرش») سجده و تعظیم کردند.

Keywords:

یوسف صدیق , دائرهالمعارف اسلام , رئوون فایرستون , اسرائیلیات , جمال یوسف , پادشاهی یوسف