بررسی تاثیرات ادبیات غنایی بر نقوش کاشی نگاره های هفت رنگ موجود در کاخ موزه گلستان

از نمودهای هنر دوره قاجار، نوعی نقاشی زیرلعابی بر روی کاشی است، که با زمینه­ی لاجوردی و حاشیه­ای از طرح­های اسلیمی به همراه قاب­بندی­های برجسته و به کارگیری مضامین ادبیات غنایی برای تزئین فضاهای بناها به کار گرفته شد. کاخ موزه گلستان به عنوان مهم­ترین بنای قاجاری و اولین اثر ثبت جهانی در تهران است، که گنجینه­ و مرجع بااصالتی از انواع نقوش کاشی­نگاری قاجاری به شمار می­آید. این کاشی­ها از نوع نقش­برجسته­ هفت­رنگ زیرلعابی است، که از مضامین متنوع  ادبیات غنایی بهره گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، شناخت و شناسایی منابع الهام کاشی­نگاران، طبقه­بندی موضوعی و تحلیل جنبه­های زیباشناختی و بصری مضامین ادبی بکار رفته­ این کاشی­نگاره­ها می­باشد. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و مطالب آن از میان منابع معتبر موجود استخراج گردیده است. یافته­ها و شرح تصاویر به طریق میدانی و مشاهده­ی مستقیم کاشی­نگاره­ها­ پس از شناسایی، مطالعه و تحلیل شده است. بررسی­ها نشان می­دهد که مضامین و نقش­مایه­های بکار رفته بر کاشی­نگاره­های هفت­رنگ زیرلعابی این موزه بیشتر شامل مضامین ادبی برگرفته از دیوان جامی، دیوان خمسه نظامی و دیوان منطق­الطیر عطار می­باشد و از این میان، مضامین داستان­های خمسه نظامی بیشتر مورد توجه کاشی­نگاران بوده است.

Keywords:

قاجار , کاخ موزه گلستان , تزئینات معماری , کاشی نگاری هفت رنگ زیرلعابی , مضامین ادبیات غنایی