بررسی تعادل مذاب- بلور در سنگ های بازالتی، شاهدی بر اختلاط ماگمایی در بازالت های شمال دریاچه نمک قم

بازالت های آلکالن شمال دریاچه نمک قم، با سن ائوسن بخش کوچکی از ولکانیسم کمان ماگمایی ارومیه – دخترهستند. بررسی های پتروگرافی برخی روابط بافتی (نظیر منطقه بندی معکوس و نوسانی، بافت غربالی و تفاوت فاحش بین فنوکریست و مزوستاز) را در این سنگ ها نشان می دهد. فنوکریست های الیوین، کلینوپیروکسن وفلدسپات و میکروفنوکریست های منیتیت تیتان دار مهمترین کانی های موجود در این سنگ ها می باشند. ترکیبالیوین های موجود در این سنگ ها در محدوده ۶۶-Fo۵۶ و بصورت غیر پیوسته است. الیوین های موجود در این سنگ هابه دو صورت قابل مشاهده اند. نوع اول الیوین های دارای منطقه بندی نوسانی و نوع دوم دارای انکلوزیون هایی از جنس مذاب. بررسی نحوه توزیع Fe وMg در این سنگ ها نشان می دهد که میزان KD این سنگ ها در محدوده۸۲.۰-۵۳.۰ قرار دارند. نمودار سطح اشباع از الیوین نیز نشان می دهد که مذابی با ترکیب سنگ های منطقه میتواند با الیوین های بازیک ۷۹-Fo۷۶ در تعادل باشد. همچنین در نمودار میزان #Mg الیوین در برابر #Mg مذابهمزیست، نمونه ها در خارج از محدوده تعادلی۰.۰۳±۰.۳=KD قرار می گیرند. بررسی ترکیب الیوین هابیانگر آن است که الیوین های موجود با مذاب همزیست خود در تعادل نمی باشند. این عدم تعادل در سایرکانی های موجود در سنگ (نظیر پیروکسن و پلاژیوکلاز) نیز مشهود است. شواهد پتروگرافی و ژئوشیمایی حکایتاز فرایندهای تحول ماگمایی در سیستم ترمودینامیکی باز داشته و نشان می دهد که اختلاط ماگمایی بهمراهتبلور بخشی نقش اساسی را در تحول و تکوین ماگماهای بازالتی منطقه شمال دریاچه نمک قم داشته است