تحلیل مدل آلتمن برای بررسی عوامل موثر بر احتمال ورشکستگی بانک های منتخب در ایران

یکی از الزامات اساسی برای رشد و توسعه پایدار، وجود بخش مالی کارآمد برای تامین مالی فعالیت های تولیدی است. در همین راستا مطالعه حاضر با استفاده از شواهد صنعت بانکداری برای ۱۸ بانک دولتی و خصوصی در دوره زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ به برآورد احتمال در معرض ورشکستگی بانک ها با استفاده از شاخص آلتمن پرداخته است. سپس با استفاده از رویکرد داده های پانل به بررسی عوامل موثر بر احتمال ورشکستگی پرداخته می شود. برآوردهای حاصل از رویکرد پانل نشان می دهد که تنوع سازی اعتبارات در کاهش احتمال ورشکستگی موثر است. شواهد همچنین نشان می دهد که احتمال در معرض ورشکستگی برای بانک های خصوصی برابر با ۶۸ درصد و برای بانک های دولتی برابر با ۷۰ درصد است. محاسبه شاخص تمرکز هرفیندال- هیرشمن نیز برای بانک های خصوصی ایران عدد ۳۳/۰ و برای بانک های دولتی عدد ۶۳/۰ را نشان داده است؛ بنابراین، اعتبارات در بانک های خصوصی نسبت به بانک های دولتی دارای تنوع بالاتری هستند. با توجه به نتایج تحقیق توجه بیشتر به تنوع سازی اعتبارات در بانک های دولتی و خصوصی، تعیین اندازه بهینه بانک ها برای بهره برداری از اثرات صرفه به مقیاس، نظارت بانک مرکزی بر رعایت استانداردهای شاخص بازل و نظارت بر نگهداری موجودی نقد بانک ها برای تقاضای پیش بینی نشده جامعه از جمله سیاست های موثر برای کاهش احتمال ورشکستگی بانکی کشور است.

Keywords:

تنوع سازی تسهیلات , احتمال ورشکستگی بانکی , شاخص Z-Score , ایران