مقایسه اثربخشی بازتوانی شناختی و درمان مبتنی بر شفقت بر رفتارهای خودمراقبتی سالمندان مبتلا به اختلال شناختی خفیف

مقدمه: شناخت نیازها و وضعیت سلامت سالمندان از مسائل مهم جامعه است و برای توانمندسازی و بهبود شرایطشان باید راهکارهای نوین درمانی، بازتوانی و مداخله های اثربخش موردپژوهش قرار گیرد. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی بازتوانی شناختی و درمان مبتنی بر شفقت بر رفتارهای خودمراقبتی سالمندان مبتلا به اختلال شناختی خفیف انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش پژوهش از نوع نیمه تجربی و از طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل با پیگیری  سه ماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی سالمندان مبتلا به اختلال شناختی خفیف شهر تهران بود که به پایگاه های سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۴۰۰ مراجعه کرده بودند و از بین آنها نمونه ای ۴۲ سالمند بر مبنای ملاک های ورود به صورت هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش بازتوانی شناختی و درمان مبتنی بر شفقت  و یک گروه کنترل جایگزین شدند. بازتوانی شناختی و درمان مبتنی بر شفقت هر یک طی ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ­ای برای گروه های آزمایش اجرا شد و گروه کنترل بدون هیچ آموزشی دریافت نکرد. ابزار پژوهش پرسشنامه رفتارهای خودمراقبتی (یونسی بروجنی و همکاران،۱۳۹۹) بود. داده­ ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط در نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ تحلیل شدند. یافته ­ها: نتایج نشان داد که بازتوانی شناختی و درمان مبتنی بر شفقت بر خودمراقبتی معنوی، خود مراقبتی اجتماعی، خود مراقبتی جسمانی و خودمراقبتی در حین بیماری موثر بود (۰/۰۵>P). تاثیر درمان مبتنی بر بازتوانی شناختی در خود مراقبتی جسمی بیشتر از گروه درمان مبتنی برشفقت بود. نتیجه گیری: براساس نتایج حاصل از پژوهش می توان از بسته های آموزشی این پژوهش در آسایشگاه ها و سراهای سالمندان برای ارتقای سطح خود مراقبتی سالمندان بهره برد.

Keywords:

self-care behaviors , cognitive rehabilitation , compassion-based therapy , elderly , رفتارهای خودمراقبتی , بازتوانی شناختی , درمان مبتنی بر شفقت , سالمندان