بررسی نحوه صدور کثرت از وحدت از دیدگاه ملاصدرا

تبیین «نحوه پیدایش کثرت در عالم از مبدا هستی و رابطه کثرت و وحدت» از دغدغه های فیلسوفان و از جمله چالشی ترین مباحث در مکاتب فلسفی بوده و تفسیرها و تبیین های متفاوتی از آن ارائه شده. ملاصدرا در نحوه صدور و واقعیت کثرت، دیدگاه خاصی دارد. این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی سامان یافته، بر این فرض استوار است که کثرت و وحدت در اندیشه ملاصدرا ، به گونهای متفاوت از بسیاری از حکما ارائه شده است. ملاصدرا ارتباط حقایق عینی و وجودی با حق تعالی را با کلید واژه های متفاوتی همچون علیت، تشان و تجلی تبیین نموده است. هدف اساسی این تحقیق، تبیین صحیح نظام صدور و ترسیم تلاش های ملاصدرا در تبیین این مهم در ارائه صحیح جهان شناسی برآمده از اندیشه های اوست. تبیین معناشناختی کثرت عالم و نحوه پیدایش آن از مبدا هستی از نظر ملاصدرا، از جمله نتایج و یافته های این پژوهش محسوب می شود. ملاصدرا دارای دو دیدگاه است که در یک امتداد هستند. در دیدگاه اول، از راه تشکیک وجود «عقل اول» را صادر اولی می داند که مجرای بقیه صوادر و کثرات است و در دیدگاه نهایی خود، همگام با وحدت شخصی عرفا، همه ماسوی الله را نمود و مظهر حق تعالی می داند که از او در یک مرتبه متجلی گردیده و آن وجود منبسط و نفس رحمانی است و همه ماسوی را در بر می گیرد. با این تفاوت که این مظهریت در نزد ملاصدرا، قوی تر و نزد عرفا ضعیف تر و ظلی تر است.

Keywords:

صدور کثرت از وحدت , صادر نخستین , قاعده الواحد , ظهور , تشان و تجلی