تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانش آموزان افسرده

هدف پژوهش حاضر تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر مسئولیت پذیری اجتماعی دانش آموزان افسرده بود. افسردگی یکی از شایع ترین بیماری های عصر ماست که آن را به سرماخوردگی روانی تشبیه کرده اند و همچنان که زمان شیوع سرماخوردگی تمام اقشار جامعه، در هر سن و سال و هر موقعیتی، در معرض مبتلا شدن به آن قرار دارند، افسردگی نیز یک بیماری است که هر فرد را تهدید می کند. عوامل متعددی در ابتلاء افراد به بیماری های روانی دخیل هستند. مکانیسم های پیچیده ای که تاکنون شناخته نشده اند. در این میان، روان شناسان، مراحل روانی، اجتماعی و عوامل زیستی بسیاری را در ابتلاء افراد مختلف به افسردگی موثر می دانند از این نظر ساختار ژنتیکی و یا زیستی برخی افراد به گونه ای است که در محیطهای محرک بیماری و دارای عوامل اجتماعی و محیطی بالای بیماری زا، زمینه ساز گرایش آن ها به سمت افسردگی است (تاور، ورما، سینگ و شارما ، ۲۰۱۱). خودکارآمدی و عوامل موثر بر آن سال هاست که در کانون توجه روانشناسان پرورشی و دیگر کارشناسان آموزش و پرورش جای دارد. درمیان ابعاد مختلف خودکارآمدی، بعد خودکارآمدی تحصیلی که با کوشش و پافشاری در انجام تکالیف، به کارگیری راهبردهای شناختی و فراشناختی، خودسازماندهی، پایداری در رویارویی با دشواری ها، گزینش رشته و مانند این ها تاثیر خود را در جنبه های گوناگون زندگی افراد بر جای می گذارد، متغیری مهم به شمار می رود. باورهای خودکارآمدی تحصیلی به عنوان بخش از باورهای خودکارآمدی عمومی هستند که مبتنی بر نظریه باورهای خودکارآمدی بندورا هستند (بیوایز، استوارت و دنیزکو ، ۲۰۱۴). باورهای خودکارآمدی تحصیلی به عنوان قابلیت درک فرد در انجام وظایف لازم برای رسیدن به اهداف تحصیلی تعریف شده است (آرسنیا و لورا ، ۲۰۱۴). نتایج مطالعه پیربازاری، نوری و صرامی (۱۳۹۰) نشان داد، خودکارآمدی نقش واسطه ای در رابطه حمایت اجتماعی و افسردگی و بیشترین تاثیر را بر علائم افسردگی دانش آموزان داشت.دیگر متغیری که به نظر می رسد با افسردگی ارتباط داشته باشد، می توان به مسئولیت پذیری اجتماعی اشاره کرد. مسئولیت پذیری اجتماعی نوعی احساس التزام به عمل یا واکنش فردی در موقعیت های گوناگون به دلیل تقید به دیگران است. نوعی احساس تعهد و پایبندی به دیگران، تبعیت از قواعد و معیارهای اجتماعی و درک قواعد گروهی که در ذهن فرد شکل گرفته است و بر رفتارهای او اثر می گذارد (یزدان پناه و حکمت، ۱۳۹۳). در مسئولیت پذیری اجتماعی فرد گرایش مسئولانه دارد، برای فعالیت به صورت مسئولانه احساس شایستگی می کند، درباره فعالیت مسئولیت پذیرانه خود را اثرگذار احساس می کند و اعمال مسئولانه انجام می دهد (اکبری نژاد، ۱۳۹۵). مسئولیت پذیری فرآیندی است که فرد باید از اولین سال های کودکی بیاموزد تا با وظایف پرشماری که در زندگی با آن ها روبه رو می شود، مسئولانه برخورد کند (کنارد و هدین ، ۲۰۰۰). شفیع آبادی (۱۳۹۲) درباره مسئولیت پذیری و رابطه آن با افسردگی، معتقد است که ناخشنودی و افسردگی نتیجه عدم احساس مسئولیت است. فرد غیرمسئول نه برای خود ارزش قائل است و نه برای دیگران و در نتیجه خود و دیگران را آزرده می کند. پذیرش مسئولیت، نشانه بارز سلامت روان است. افراد سالم و موفق در محدوده واقعیت های جامعه عمل می کنند بی آن که در فساد و بیبند و باری غرق شوند، در واقع نقطه آغاز عوض کردن جنبه فاسد جامعه، پذیرفتن مسئولیت است.