عوامل مرتبط با بروز و شدت مسمومیت حاد در سالمندان: یک مطالعه مقطعی گذشته نگر (۱۳۹۹-۱۳۹۲) در شمال ایران

سابقه و هدف: میزان مرگ و میر ناشی از مسمومیت های عمدی و غیرعمدی در گروه آسیب پذیر سالمندان نسبت به جمعیت عمومی بیش تر است، لذا این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با بروز و شدت مسمومیت حاد در سالمندان انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش مقطعی گذشته نگر با مرور پرونده های بالینی تمام افراد بالای ۶۰ سال که به دلیل مسمومیت حاد عمدی یا غیرعمدی طی سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ در مرکز آموزشی درمانی رازی قائمشهر استان مازندران بستری شدند، انجام شد. متغیرهای مطالعه شامل ویژگی های دموگرافیک، انگیزه مسمومیت، رخداد و نوع ماده منجر به مسمومیت، علائم بالینی مسمومیت و نتیجه درمان بودند. داده ها با نرم افزار آماری ۱۴STATA تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: از بین ۲۰۰ سالمند مبتلا به مسمومیت با میانگین سنی۸/۴±۶۹/۸۴ سال، ۶۴/۵درصد مرد بودند و ۷۷/۵ درصد از مسمومیت ها غیرعمدی بود. مصرف تریاک و مشتقات آن، فراوان ترین رخداد منجر به مسمومیت بود و فراوان ترین ماده مسمومیت زا تریاک و الکل بودند. شایع ترین شیوه مسمومیت از راه گوارشی بود(۷۶/۵ درصد). فقط ۰/۵ درصد از بیماران بعد از درمان سرپایی  مرخص شدند. میانگین طول مدت بستری ۲/۲ روز و این مدت در سالمندان مسموم ناشی از مصرف همزمان چند دارو یا مصرف مواد مخدر طولانی تر بود. ۱/۵درصد بیماران نیاز به اینتوباسیون، ۴/۵ درصد نیاز به بستری در ICU و ۱/۵درصد نیاز به دیالیز اورژانسی داشتند. ۰/۵ درصد از بیماران بستری فوت شدند. استنتاج: مسمومیت های غیرعمدی بخش قابل توجهی از مسمومیت در دوران سالمندی را به خود اختصاص می دهد. بررسی مرگ و میر غیرمستقیم مانند مرگ ناشی از عوارض بعد از ترخیص و همچنین بررسی بار اقتصادی اجتماعی مشکل مسمومیت در سالمندان پیشنهاد می شود.

Keywords:

poisoning , aged , intentional poisoning , drug poisoning , مسمومیت , سالمندان , مسمومیت عمدی , مسمومیت با دارو