مروری بر نانوسامانه های وزیکولی و پلیمری در دارورسانی الانزاپین

الانزاپین (۲-متیل-۴-(۴-متیل پیپرازین-۱-یل)-۱۰-هیدرو-تینو]۳،۲ [-b [۵،۱] بنزودیازپین) یک داروی ضد روان پریشی با انحلال پذیری کم در آب است که به چندین گیرنده مختلف تمایل نشان می دهد. این دارو که از مشتقات تیوبنزودیازپین می باشد، در دسته داروهای ضد روانپریشی جدید (آتیپیک) قرار میگیرد و کارایی گسترده ای به ویژه برای درمان بیماران با علائم روانی منفی اسکیزوفرنی دارد. الانزاپین در اختلالات سایکوتیک، اختلالات خلقی و بی قراری حاد در بیماران دوقطبی کاربرد دارد. جذب خوراکی آن پایین بوده و حدودا ۴۰ درصد از دارو در متابولیسم گذر اول کبدی متابولیزه می گردد. الانزاپین به واسطه جریان افلاکس با P-گلیکوپروتئین، نفوذ اندکی در مغز دارد و از آن پس زده می شود. همچنین به دلیل وجود سد خونی مغزی، ورود این دارو به مغز با مشکل مواجه است. مطالعات بسیاری برای غلبه بر مشکلات فارماکوکینتیک الانزاپین از جمله فراهمی زیستی پایین و نفوذ کم به داخل مغز، بر سامانه های نوین دارورسانی آن متمرکز شده اند. ظهور فناوری نانو و به کارگیری نانوذرات با خواص ویژه و قابلیت های کلیدی به عنوان سامانه های رسانشی، امیدها در افزایش بهره وری و نیز کاهش نقایص و عوارض داروها را ایجاد کرده است. راه های تجویز متعددی برای دارورسانی الانزاپین به محل هدف وجود دارد. از این میان، دارورسانی از راه بینی به مغز ( نازال) به دلیل نبود سد خونی مغزی در مسیر الفاکتوری، سهولت دارورسانی را بیش تر کرده است. نانوسوسپانسیون ها، نانوامولسیون ها، نانوذرات لیپیدی جامد، نیوزوم ها، تراسفروزوم ها، حامل های لیپیدی نانوساختار، نانوذرات پلیمری و غیره، به عنوان نانوسامانه های دارورسانی الانزاپین در این مطالعه مروری آورده شده اند.

Keywords:

olanzapine , drug delivery , nanoparticle , antipsychotic drugs , liposome , الانزاپین , سامانه های دارورسانی , نانوذرات , داروهای ضدروان پریشی , لیپوزوم