بررسی گزارشات ارسال شده در زمینه عوارض ناخواسته داروها در مراکز تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۷

سابقه و هدف: عوارض جانبی داروها یکی از عوامل مهم تهدیدکننده حیات و کیفیت زندگی بوده و می تواند سبب تحمیل هزینه های زیادی به سیستم بهداشتی و درمانی یک کشور شود. این مطالعه در معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مازندران با هدف بررسی عوارض ناخواسته دارویی در استان انجام شد. مواد و روش ها: این تحقیق بر روی گزارش های ارسالی از واحدهای تحت پوشش به این حوزه، در سال های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۷ صورت گرفت. آنالیز بر مبنای فراوانی داروی عارضه داده، فراوانی نحوه مصرف دارو، تعداد گزارش در هر سال، مشخصات بیمار (رده ی سنی و جنسیت)، همچنین فراوانی سیستم و عضو آسیب دیده و گزارشگر صورت گرفت. یافته ها: در مجموع تعداد ۴۴۲۵ مورد گزارش به معاونت غذا و داروی مازندران ارسال گردید. ۶۱ درصد از گزارشات توسط پرستاران اعلام گردیده است و ۴/۵۸ درصد عوارض جانبی ثبت شده در خانم ها رخ داده است. بیش ترین فراوانی عوارض جانبی را، فرم تزریقی (۷/۷۵ درصد) به خود اختصاص داده است و همچنین طبق نتایج به دست آمده، بیش ترین عوارض ثبت شده مربوط به اختلالات پوست و مو (۶/۵۰ درصد) می باشد. شایع ترین دسته دارویی مسبب عارضه نیز، Anti-Infective Agents (۲/۵۲ درصد) بوده اند و داروی سفتریاکسون در صدر قرار داشت. استنتاج: با توجه به تعداد پایین ثبت و ارسال گزارش عوارض ناخواسته دارویی در استان مازندران و فاصله آن با استانداردهای جهانی، به نظر می رسد با برگزاری کلاس های آموزشی جهت گروه هدف پزشکی و سایر کادر درمان با محوریت آموزش فارماکوویژیلانس، نحوه گزارش دهی آن سبب افزایش آگاهی و دانش این افراد در مورد عوارض جانبی داروها شود و به استانداردهای جهانی نزدیک تر شویم.

Keywords:

pharmacovigilance , adverse drug reaction , yellow card , فارماکوویژیلانس , عوارض ناخواسته دارویی , کارت زرد