رابطه عوامل اجتماعی اقتصادی با الگوی جغرافیایی مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی در استان کردستان

سابقه و هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی توزیع جغرافیایی میزان های مرگ و میر بیماری های قلبی و عروقی در شهرستان های استان کردستان و شناخت نقاط پرخطر می باشد. مواد و روش ها: داده های این مطالعه اکولوژیک مربوط به موارد مرگ ناشی از بیماری های قلبی و عروقی ثبت شده در سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ در استان کردستان بود. برای تهیه میزان های مرگ و میر استاندارد شده و عوامل موثر برآن، مدل پواسون و دوجمله ای منفی به داده ها برازش داده شد و از معیار آکائیکه برای شناسایی کارآترین مدل استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با نرم افزارR  انجام شد و نقشه ها با استفاده از نرم افزار Arc GIS۱۰ ترسیم گردید. یافته ها: از مجموع ۸۵۹۶ مرگ و میر (۵۴/۴۱ درصد از کل مرگ و میر استان) به علت بیماری های قلبی و عروقی در طول دوره مطالعه، ۶/۵۵ درصد را مردان و ۲/۴۴ درصد را زنان تشکیل دادند. میانگین سنی مردان۸۰/۲۰± ۱/۶۹ سال و میانگین سنی زنان ۷۰/۱۹±۸۶/۷۱ سال به دست آمد. میزان کلی مرگ و میر، ۱۷۸ در صد هزار نفر محاسبه شد. به طور کلی میزان مرگ بر اثر این بیماری در کل استان کردستان به طور یکسان پراکنده نشده در نواحی جنوبی این میزان بیشتر مشاهده می­شود. مدل دو جمله ای منفی نشان داد متغیرهای میانگین سنی (۰۰۱/۰> P، ۲۹/۰ RR=)، نسبت جنسی (۰۲/۰ P=، ۰۲/۲۵ RR=)، تعداد پایگاه های اورژانس (۰۰۱/۰ >P، ۰۰۱/۰> RR ) و نرخ باسوادی (۰۰۱/۰> P، ۹/۰ RR=) با میزان مرگ و میر بیماری های قلبی و عروقی ارتباط معنی داری نشان دادند. استنتاج: نتایج این مطالعه نشان داد با افزایش آگاهی افراد و همچنین امکانات خدمات اورژانس، مرگ و میر بیماری های قلبی و عروقی کاهش چشمگیری می یابد.

Keywords:

geographical distribution , cardiovascular disease , negative binomial model , Kurdistan province , توزیع جغرافیایی , بیماری های قلبی و عروقی , مدل دو جمله ای منفی , استان کردستان