تعیین سطح جیوه در نمونه های خون، ادرار و هوای تنفسی دندانپزشکان ایران: مطالعه مرور سیستماتیک و متاآنالیز

سابقه و هدف: دندانپزشکان به طور مداوم در معرض بخار جیوه قرار دارند و نقش آن در ایجاد بسیاری از بیماری های مزمن به اثبات رسیده است. لذا مطالعه ی حاضر با هدف تعیین میانگین غلظت جیوه در نمونه های خون، ادرار و هوای تنفسی دندانپزشکان ایران به روش مرور سیستماتیک و متاآنالیز انجام شده است. مواد و روش ها: مطالعه ی حاضر بر اساس دستورالعمل های PRISMA برای مطالعات مرور سیستماتیک و متاآنالیز انجام گرفت. دو نفر از پژوهشگران پایگاه های فارسی و انگلیسی Magiran، Iranmedex، SID، Medlib، Scopus، PubMed، Science Direct ، Cochrane، Web of Science و موتور جستجوی Google Scholar را بدون محدودیت زمانی تا سال ۱۳۹۵ جستجو کردند. برای ارزیابی ناهمگنی بین مطالعات از آزمون کوکران و شاخص I۲ استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار Stata نسخه ۱/۱۱ بر اساس مدل اثرات تصادفی آنالیز شدند. یافته ها: ۱۲ مطالعه با حجم نمونه ی ۱۲۷۶ دندانپزشک بررسی شدند. میانگین غلظت جیوه در نمونه های خون، ادرار و هوای تنفسی به ترتیب ۲۱/۱ µg/dl( CI ۹۵%: ۷۵/۱، ۶۷/۰)، ۵۴/۵ µg/l(CI ۹۵%: ۰۶/۷، ۰۳/۴) و ۵۸/۷ microg/m۳( CI ۹۵%: ۶۰/۱۲، ۵۶/۲) برآورد گردید. تفاوت استاندارد شده میانگین غلظت جیوه خون ۷۵/۱ ( CI ۹۵%: ۵۵/۳، ۰۵/۰-) و ادرار ۷۹/۱ µg/dl(CI ۹۵%: ۹۹/۴، ۴۰/۱-) بین گروه های مورد و شاهد بدست آمد و ارتباط از نظر آماری معنی دار نبود(۰۵/۰جیوه در نمونه ی ادرار دندانپزشکان ایران فراتر از حد مجاز می باشد. لذا دندانپزشکان ایرانی باید سالیانه از نظر غلظت جیوه ادرار مورد بررسی قرار گیرند.

Keywords:

occupational exposure , mercury , dentists , meta-analysis , مواجهه شغلی , جیوه , دندانپزشکان , متاآنالیز