واکاوی مفهوم کلاله در آیات و روایات

در آیات قرآن تنها در دو مورد سخن از کلاله به میان آمده است، یکی در آیه ۱۲ سوره نساء و دیگری در آیه ۱۷۶ آخرین آیه از همان سوره. در این زمینه دو مطلب امکان طرح دارد، اول اینکه بین خلیفه اول و دوم در مفهوم کلاله اختلاف نظر وجود دارد، اولی می گوید: «کلاله من لاوالد و لاولد له» در حالی که دومی بر آن است که: «کلاله من لاولد له» و البته رای دیگری هم دارد که آن توقف است (فخر رازی، ۱۴۲۰، ج ۹: ۲۲۱) اما کاملا روشن است که نظر خلیفه دوم ناتمام است، چون با وجود فرزند که در طبقه اول قرار دارد، نوبت به ارث بران طبقه دوم (که برادران و خواهران باشد) نمی رسد و مطلب دوم اینکه در این دو آیه، دو حکم متفاوت در مورد کلاله بیان شده است و این نشان از یک نوع تنافی بین آنهاست که البته با توجه به روایات اهل بیت عصمت و طهارت این تعارض رفع شدنی است، به این بیان که آیه ۱۲ در مورد کلاله امی است و آیه ۱۷۶ در مورد کلاله ابوینی یا ابی.

Keywords:

ارث بران طبقه دوم , برادران و خواهران ابوینی و ابی , برادران و خواهران امی , سهم الارث , کلاله