اثر حفاظتی نانو ذرات اکسید روی بر ساختار بافت شناسی بیضه موش سوری بالغ تیمار شده با سیکلوفسفامید

سابقه و هدف: سیکلوفسفامید دارویی رایج در شیمی درمانی است که باعث کاهش باروری در مردان می شود. عوامل آنتی اکسیدان مختلف برای مقابله با اثرات جانبی داروهای شیمی درمانی استفاده شده اند. نانوذرات اکسید روی به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی معرفی شده اند. هدف مطالعه حاضر، بررسی اثرات محافظتی نانوذرات اکسید روی بر ساختار بافتی بیضه در موش های تیمار شده با سیکلوفسفامید می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، تعداد ۱۵ سر موش سوری نر بالغ، به سه گروه مساوی تقسیم و به مدت ۴ هفته تیمار شدند: ۱) کنترل: سرم فیزیولوژی (۱/۰ سی سی، روزانه)، ۲) تیمار ۱: سیکلوفسفامید ( mg/kg۱۵، هفته ای یکبار) و ۳) تیمار ۲: سیکلوفسفامید ( mg/kg۱۵، هفته ای یکبار) و نانوذرات اکسید روی (mg/kg۵، روزانه) به صورت داخل صفاقی. ۲۴ ساعت پس از آخرین تجویز، حیوانات آسان کشی شدند و بیضه های راست جدا و تثبیت شدند. مقاطع بافتی ۵ میکرومتری بیضه، مطابق پروسه رایج تهیه مقاطع بافتی تهیه و با میکروسکوپ نوری مطالعه شدند. یافته ها: سیکلوفسفامید قطر و ضخامت بافت پوششی دیواره لوله های سمینی فر، تعداد سلول های اسپرماتوسیت اولیه، اسپرماتید و اسپرماتوزوئید را در مقایسه با گروه کنترل کاهش داد (۰۵/۰ p≤)، در حالی که تجویز توام نانوذرات اکسید روی، از این تغییرات جلوگیری کرد (۰۵/۰ p≤). نانوذرات اکسید روی از اتساع حفره داخلی لوله های سمینی فر و از هم گسیختگی بافت پوششی ناشی از سیکلوفسفامید نیز جلوگیری کرد. استنتاج: نانوذره اکسید روی توانست از تغییرات بافتی بیضه و کاهش تعداد سلول های اسپرماتوژنیک ناشی از تجویز سیکلوفسفامید در موش سوری جلوگیری می کند.

Keywords:

cyclophosphamide , zinc oxide , nanoparticles , testis , histology , mice , سیکلوفسفامید , نانوذرات , اکسید روی , بیضه , بافت شناسی , موش سوری