تعیین عوامل موثر بر اضافه بار آهن قلب و کبد در بیماران تالاسمی ماژور با بهره از معادلات برآوردگر تعمیم یافته

سابقه و هدف: تشخیص به موقع اضافه بار آهن در اعضای مختلفی چون قلب و کبد می تواند کیفیت زندگی بیماران تالاسمی وابسته به تزریق خون را تا حد زیادی بهبود بخشد. این مطالعه با هدف بررسی رابطه میان *۲MRI T (relaxation tim *۲T Magnetic resonance imaging) قلب، کبد و سطح فریتین و نیز سنجش عوامل موثر بر اضافه بار آهن با استفاده از روش معادلات برآوردگر تعمیم یافته انجام گردید. مواد و روش ها: در این مطالعه تعداد ۵۳ نفر از بیماران تالاسمی ماژور بیمارستان دکتر محمد کرمانشاهی در سال های ۹۲-۱۳۹۱ مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور بررسی رابطه میان *۲MRI T قلب، کبد و سطح فریتین علاوه بر مدل خطی، مدل های درجه دو، نمایی و لگاریتمی نیز به داده ها برازش داده شد. همچنین به منظور شناسایی عوامل موثر بر اضافه بار آهن از روش معادلات برآوردگر تعمیم یافته استفاده گردید. یافته ها: مدل نمایی، مدل مناسب تری برای بیان رابطه میان *۲MRI T قلب و سطح فریتین (۱۷۰/۰ = ۲R) و مدل درجه دو نیز مدل بهتری برای بیان رابطه میان *۲MRI T کبد و سطح فریتین (۲۷۷/۰ = ۲R) می باشد. برازش مدل روش معادلات برآوردگر تعمیم یافته نشان داد، سطح فریتین (۰۰۱/۰ > P)، وضعیت اسپلنکتومی (۰۰۱/۰ > P)، داروی دسفرال (۰۰۱/۰ > P) و همچنین داروی اوسورال (۰۰۱/۰ > P) رابطه معنی داری را با اضافه بار آهن بدن دارند. استنتاج: استفاده از مدل های معادلات برآوردگر تعمیم یافته در مطالعات طولی و مطالعاتی که ماهیت همبستگی میان متغیرهای پاسخ در آن وجود دارد، ضمن نیاز به حجم نمونه کمتر، قابلیت اعتماد بیشتری نیز به دنبال خواهد داشت.

Keywords:

Thalassemia , iron overload , magnetic resonance imaging , ferritin level , generalized estimating equations , تالاسمی , اضافه بار آهن , *۲MRI T , سطح فریتین , معادلات برآوردگر تعمیم یافته