ارزیابی میزان آلودگی سرب در سبزیجات،آب و خاک اراضی کشاورزی آبیاری شده با آب های سطحی در شهر اهواز

سابقه و هدف: فلزات سنگین به دلیل غیر قابل تجزیه بودن و اثرات فیزیولوژیکی که بر موجودات زنده دارند، دارای اهمیت ویژه ای هستند. این عناصر به علت تحرک کم به مرور در خاک انباشته شده و در نهایت وارد چرخه غذایی می شوند و سلامت انسان و سایر موجودات را تهدید می کنند. بنابراین اندازه گیری و پایش مستمر غلظت فلزات سنگین ضروری است. این تحقیق با هدف بررسی غلظت سرب در آب آبیاری، خاک و سبزیجات اراضی کشاورزی شهر اهواز مرکز استان خوزستان در جنوب غربی ایران انجام گرفت. مواد و روش ها: سبزی های مورد بررسی شامل ریحان، ترب و خرفه بود. نمونه برداری در طی سه ماه خرداد، تیر و مرداد ۱۳۹۲ از آب، خاک و سبزیجات اراضی کشاورزی شهر اهواز صورت گرفت. ۷۰ نمونه از سبزیجات پس از جمع آوری و آماده سازی توسط دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی کوره مطابق با روش استاندارد مورد اندازه گیری قرار گرفت. هم چنین نمونه های آب و خاک پس از آماده سازی مطابق با روش های استاندارد مورد آنالیز قرار گرفت. مقدار فلز سنگین آنالیز شده در سبزیجات، آب و خاک با رهنمودهای (WHO) Word Health Organizationو (FAO) Food and Agriculture Organization مقایسه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین سرب در ریحان، ترب و خرفه به ترتیب ۸۱/۶ ±۷/۹، ۳۹/۱±۶۱/۱۰ و ۶۵/۹ ±۱۳/۱۱ میلی گرم بر کیلوگرم بود. میانگین غلظت سرب در آب و خاک به ترتیب ۴۷/۰ میلی گرم در لیتر و ۱۹/۱۰ میلی گرم بر کیلوگرم بود. مقایسه نتایج با حد مجاز تعیین شده توسط FAO/WHO نشان داد که مقدار سرب در سبزیجات بالاتر از میزان توصیه شده است. استنتاج: غلظت بالای سرب در سبزیجات می تواند به دلیل تجمع بالای این فلزات در خاک باشد. بنابراین پایش مستمر فلزات سنگین در خاک و آب کشاورزی نقش مهمی در کاهش خطرات محیطی تهدید کننده سلامت انسان خواهد داشت.

Keywords:

Heavy metals , vegetables , irrigation water , agricultural soil , Ahvaz , فلزات سنگین , سبزیجات , آب آبیاری , خاک کشاورزی