مقایسه سرزندگی تحصیلی، جو عاطفی خانواده و انگیزش تحصیلی در دانش آموزان ممتاز و عادی

مقدمه: یکی از مهم­ترین نگرانی­ های حیطه روانشناسی مدرسه، فهم چگونگی تلاش دانش­ آموزان برای رسیدن به موفقیت تحصیلی است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه جو عاطفی خانواده، انگیزش و سرزندگی تحصیلی در دانش ­آموزان ممتاز و عادی انجام شد. روش: روش پژوهش علی- مقایسه­ ای بود. جامعه آماری دانش ­آموزان پسر مقطع متوسطه اول مناطق ۵، ۱۸ و ۲۲ شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بود، که با روش نمونه­ گیری خوشه­ ای چندمرحله ­ای تعداد ۳۰۰ نفر از دانش ­آموزان این مناطق (هر گروه ۱۵۰ نفر) انتخاب گردید. جهت جمع ­آوری داده ­ها از پرسشنامه جو عاطفی خانواده هیل برن (۱۹۶۴)، مقیاس انگیزش تحصیلی هارتر (۱۹۸۰) و پرسشنامه سرزندگی تحصیلی مارتین و مارش (۲۰۰۸) استفاده شد. داده­ های پژوهش با آزمون خی­ دو، تحلیل رگرسیون و تی مستقل و از طریق نرم افزار SPSS نسخه ۲۱ تحلیل گردید. یافته ­ها: نتایج نشان داد بین دو گروه در متغیرهای جو عاطفی خانواده و مولفه ­های آن شامل محبت (۰/۰۰۱>P)، نوازش (۰/۰۰۲>P)، تایید کردن (۰/۰۰۳>P)، تجارب مشترک (۰/۰۰۳>P)، هدیه دادن (۰/۰۰۲>P)، تشویق کردن (۰/۰۰۱>P)، اعتماد (۰/۰۰۱>P) و احساس امنیت (۰/۰۰۲>P)، متغیر انگیزش تحصیلی (۰/۰۰۱>P) و سرزندگی تحصیلی (۰/۰۰۱>P) تفاوت معناداری وجود دارد و میانگین دانش ­آموزان ممتاز از گروه عادی بالاتر بود. نتیجه ­گیری: در گروه دانش ­آموزان ممتاز جو عاطفی خانواده، میزان انگیزش و سرزندگی تحصیلی بالاتر از گروه عادی بود؛ بنابراین، تقویت روابط اعضای خانواده با دانش ­آموزان و قرار دادن برنامه­ های مهارتی با تاکید بر تقویت انگیزش و سرزندگی در دروس پرورشی مدارس می­ تواند بر موفقیت تحصیلی دانش ­آموزان موثر باشد.

Keywords:

Motivation , Family , Emotion , Happiness , Student , انگیزش , خانواده , عاطفه , سرزندگی , دانش ­آموز