بررسی فلزات سنگین کادمیوم، سرب، مس و روی در بافت عضله اردک ماهی تالاب بین المللی انزلی، انباشتگی و ارزیابی خطرات

سابقه و هدف: آلودگی اکوسیستم های آبی با فلزات سنگین یک نگرانی عمده برای موجودات وسلامتی انسان است. آلاینده هایی مانند فلزات سنگین در طول زنجیره غذایی تجمع می یابند و در انتها به بدن انسان منتقل می شوند. اندازه گیری آلاینده های مختلف در ماهی ها به علت مصرف خوراکی آن ها برای انسان می تواند از اهمیت زیادی برخوردار باشد. در مطالعه حاضر غلظت چهار فلز کادمیوم، سرب، مس و روی در بافت عضله اردک ماهی تالاب انزلی مورد بررسی قرار گرفت و سپس این مقادیر با استانداردهای موجود در این زمینه مقایسه شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی ۲۶ اردک ماهی که توسط تور صیادی در شهریورماه ۱۳۸۹ صید شده بودند مورد بررسی قرار گرفتند. پس از هضم نمونه ها با اسید نیتریک غلیظ، سرب آن ها با استفاده از دستگاه کوره گرافیتی و کادمیوم، مس و روی آن ها با دستگاه جذب اتمی شعله اندازه گیری شد. یافته ها: میانگین غلظت فلزات کادمیوم، سرب، مس و روی به ترتیب ۰۶/۰ ± ۸۲/۰، ۰۲/۰ ± ۲۲/۰، ۰۲/۰ ± ۲۲/۰، ۳۱/۰ ± ۶۸/۵ و ۸۷/۰ ± ۲۶/۵۴ (میکروگرم وزن خشک) به دست آمد. آنالیز داده ها نشان داد که ارتباط معنی داری بین غلظت فلزات سرب، مس و روی با طول و وزن نمونه ها دیده نشد اما یک همبستگی منفی معنی دار بین غلظت کادمیوم با طول(۰۵/۰< p و ۸۸/۰- = r) و وزن(۰۵/۰< p و ۹/۰- = r) نمونه ها مشاهده گردید. استنتاج: میزان فلزات سرب، مس و روی زیر حد استانداردهای تعیین شده توسط سازمان های EPA, FAO و WHO به دست آمد اما غلظت کادمیوم بالاتر از استانداردهای EPAو WHO ارزیابی شد که این می تواند یک هشدار برای مصرف این ماهی در گروه های آسیب پذیر جامعه باشد. محاسبات میزان جذب روزانه نشان داد که مصرف یک وعده از این ماهی از نظر بهداشتی هیچ ممنوعیتی برای یک فرد بالغ ندارد.

Keywords:

Anzali wetland , Esox lucius , heavy metals , muscle tissue , تالاب انزلی , اردک ماهی , فلزات سنگین , بافت عضله