بررسی اثر محافظتی ویتامین های E ، C و A بر فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در گلبول های قرمز موش صحرایی مواجهه یافته با سم دیازینون

سابقه و هدف: دیازینون یک حشره کش ارگانوفسفره است که برای کنترل آفات در مزارع کشاورزی و باغات استفاده می شود. دیازینون به آسانی از جداره روده، سیستم تنفسی و پوست جذب شده و در کبد به دیازکسون که سمی تر است متابولیزه می شود. هدف از این مطالعه، بررسی اثر دیازینون به صورت مزمن بر فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز اریتروسیت موش صحرایی و تاثیر مصرف ویتامین های آنتی اکسیدانت می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه از موش های صحرایی که به ۹ گروه تقسیم شدند استفاده شد. گروه شاهد (نرمال سالین)، کنترل (روغن سویا)، دیازینون (mg/kg ۳۰)، ویتامین های E ، C و A (به ترتیب با دوزهای mg/kg۱۰۰، mg/kg۵۰۰ و IU/kg ۴۰۰) و سه گروه دیگر ترکیبی از دیازینون و هر یک از ویتامین ها را با مقادیر ذکر شده به صورت داخل صفاقی به مدت ۱۴ روز دریافت کردند. ۷ روز بعد از آخرین تزریق حیوانات بیهوش شدند و یک میلی لیتر خون از قلب آن ها گرفته شد. گلبول های قرمز خون جدا و لیز شد. از همولیزات برای سنجش فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز استفاده شد. اطلاعات با استفاده از رایانه وارد نرم افزار SPSS گردید. سپس با آزمون های آماری کراسکال والیس و من ویتنی با سطح معنی داری ۰۵/۰ آزمون تفاوت بین گروه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز در گروه دیازینون نسبت به گروه کنترل (۰۰۸/۰p=) و گروه های دیازینون + ویتامین ها نسبت به گروه کنترل (۰۰۵/۰p=) افزایش معنی داری داشته است. استنتاج: دیازینون منجر به افزایش تولید رادیکال های آزاد سوپر اکسید و در نتیجه استرس اکسیداتیو می شود. احتمالا ویتامین ها به عنوان آنتی اکسیدانت های غیر آنزیمی در کاهش سطح رادیکال های آزاد و احیاء آنزیم های آنتی اکسیدانت موثر واقع می شوند.

Keywords:

Diazinon , superoxide dismutase , oxidative stress , vitamin E , C , A , دیازینون , سوپر اکسید دیسموتاز , استرس اکسیداتیو , ویتامین های E , C و A