مطالعه ی علم سنجی برون دادهای علمی نویسندگان تاثیرگذار در حوزه ی بیماری Multiple Sclerosis (MS) و دیداری سازی ساختار علمی این حوزه در سال های ۲۰۰۸-۱۹۹۹

مقدمه: بررسی برون دادهای علمی نویسندگان با استفاده از شاخص های علم سنجی ابزاری موثر برای درک فرایند تحقیقات علمی است. هدف از پژوهش حاضر، دیداری سازی (Visualizing) ساختار علمی بیماری MS در سال های ۲۰۰۸-۱۹۹۹ بود. ضمن اینکه با استفاده از شاخص های علم سنجی به مطالعه و تحلیل میزان انتشارات علمی تولید شده در این حیطه در پایگاه Web of Science  پرداخته شد. روش بررسی: این پژوهش به روش پیمایشی و با رویکرد دیداری سازی اطلاعات، که یکی از روش های علم سنجی است، انجام شد. داده ها در تاریخ ۲۵/۹/۱۳۸۸ به تعداد ۱۷۷۳۷ پیشینه در قالب مقالات مجلات در سال های ۲۰۰۸-۱۹۹۹ به صورت فایل های متنی از پایگاه Web of Science استخراج و در رایانه ی شخصی ذخیره گردید. سپس با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزارهای ISI.exe، HistCite و Excel مورد تجزیه و تحلیل های لازم قرار گرفتند. یافته ها: از تعداد ۱۷۷۳۷ مقالات مجلات، بیشترین تعداد (۲۲۷۹)، مقالاتی بود که در سال ۲۰۰۸ منتشر شده بودند (۸۵/۱۲ درصد). ضریب همکاری نویسندگان از ۷۱/۰ در سال ۱۹۹۹ به ۷۶/۰ در سال ۲۰۰۸ رسیده بود. تعداد مقالات دارای ۲ تا ۶ نفر نویسنده ۱۰۷۴۹ عدد و برابر با ۶/۶۰ درصد بود که دارای بیشترین فراوانی بودند. با محاسبه ی قاعده ی Lotka مشخص شد که در این پژوهش نیز این قاعده صادق است. ۱۰ دانشگاه و موسسه، در تولید حدود ۶۳/۱۵ درصد مقالات مشارکت نموده اند. ایالات متحده ی آمریکا با تولید ۶۳۷۰ مقاله (۳۶ درصد) در رتبه ی نخست و انگلستان، آلمان و ایتالیا در رتبه های دوم تا چهارم قرار داشتند. میانگین تعداد استنادها در میان ۱۰۰ مقاله ی اثرگذار برابر با ۳۲۴ استناد بود. نتیجه گیری: در کل، ۱۰ کشور بیش از ۹۷ درصد مقالات را منتشر کرده اند. دانشگاه Harvard بیشترین فراوانی را در این زمینه داشت. ۱۰ مجله ی برتر ۴۸۴۵ مقاله (۳۰/۲۷ درصد) از کل تولیدات را منتشر نموده اند. میانگین ضریب همکاری بین نویسندگان برابر با ۷۳۹/۰ به دست آمد که بر رشد صعودی همکاری نویسندگان این حوزه دلالت دارد. با استفاده از نرم افزار HistCite نقشه ی علمی نیز ترسیم شد و نویسندگان تاثیرگذار و خوشه های موضوعی مشخص و معرفی شدند. واژه های کلیدی: علم سنجی؛ بیماری MS؛ مصورسازی ساختار علم.