بررسی کمبود آب با درنظرگرفتن همزمان کمیت و کیفیت آب و جریان زیست محیطی زرینه رود

آب نقشی مهم برای رفاه انسانها و محیط­زیست دارد. مردم برای مصارف کشاورزی، صنعتی و خانگی از آب رودخانه استفاده می­کنند. علاوه بر این، برآورده شدن نیاز زیست­محیطی اکوسیستم رودخانه بسیار مهم خواهد بود. کمبود آب یک محدودیت اصلی و جدی برای توسعه اقتصادی-اجتماعی در کشورهای در حال توسعه و یک خطر برای معیشت مردم در نقاط مختلفی از جهان شده است. در سال­های اخیر دریاچه ارومیه که در شمال غرب ایران واقع شده است با کمبود جدی آب مواجه شده­است. زرینه­رود یکی از مهم­ترین رودخانه­هایی است که آب دریاچه را تامین می­کند. در این مطالعه براساس داده­های ماهانه کمیت آب از سال ۱۳۶۵تا ۱۳۹۵ ایستگاه نظام­آباد رودخانه زرینه­رود، نیاز ­جریان زیست­محیطی با روش تنانت محاسبه شد. همچنین داده­های کیفی و کمی آب و نیاز­ جریان زیست­محیطی برای ارزیابی کمبود آب به وسیله شاخص SQQE مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که متوسط نیاز جریان زیست­محیطی برابر ۱۰۶× ۴۰۰ مترمکعب­درسال و برابر با % ۱۱/۳۳ متوسط جریان سالانه جهت مدیریت اکولوژیکی و حفظ اکوسیستم رودخانه در سطح خوب می­باشد. شاخص های کمی و کیفی به ترتیب ۰۲/۱ و ۰۸/۱ محاسبه شدند. محاسبات نشان می­دهند، شاخص کمی، همان شاخص اسمختین، می­باشد. این مقادیر نشان می­دهند که هر دو شاخص کمی و کیفی بالای حد ۱ هستند و در نتیجه این ایستگاه در حال تحمل کمبود آب مربوط به کمیت و کیفیت برای مقدار معین نیاز جریان زیست­محیطی می­باشد. بنابراین چاره­اندیشی مدیریتی مناسب، ضروری به نظر می­رسد.

Keywords:

ردپای آب , زرینه رود , کمبود آب , کیفیت آب , نیاز جریان زیست محیطی