توسعه یک مدل پیش بینی ریسک خشکسالی هواشناسی (مطالعه موردی: زیرحوضه آبریز افین)

خشکسالی به عنوان پیچیده­ترین، اما کمتر شناخته شده­ترین خطر در میان تمام خطرات طبیعی است که نسبت به هر خطر طبیعی دیگر، درصد بیشتری از مردم را تحت تاثیر قرار می دهد. خشکسالی یکی از پدیده­های طبیعی و مکرر اقلیمی است؛ تجزیه و تحلیل ریسک خشکسالی ترکیبی از تجزیه و تحلیل خطر خشکسالی و تجزیه و تحلیل آسیب­پذیری خشکسالی است. در این مطالعه سعی شده است چشم­انداری از تغییرات ریسک خشکسالی هواشناسی در آینده نشان داده شود. مطالعه به­صورت موردی برای زیرحوضه افین (واقع در استان خراسان جنوبی) انجام شده است. دوره آماری استفاده شده برای دوره پایه ۳۳ سال (۲۰۱۵-۱۹۸۳) می­باشد. داده­های آینده براساس سه مدل از پروژه CORDEX بدست آمده است. دوره آتی، به سه دوره ۲۷ ساله شامل، آینده نزدیک (۲۰۴۶-۲۰۲۰)، آینده میانی (۲۰۷۳-۲۰۴۷) و آینده دور (۲۱۰۰-۲۰۷۴) تقسیم شده است. به منظور محاسبه ریسک خشکسالی، مخاطره خشکسالی براساس سه شاخص خشکسالی SPI، SPEI  و eRDI برای دوره پایه و دوره­های آتی و پس از آن آسیب­پذیری تعیین شد. افزایش شدت خشکسالی­ها در دوره­های آتی از دیگر نتایج حاصل از این مطالعه است. خروجی­های ریسک بدست آمده از روش مستقیم محاسبه ریسک که با داده­های CORDEX و نیز روش استفاده از مدل پیش­بینی ریسک که در این مطالعه بدست آمد، نشان از افزایش تعداد وقایع خشکسالی و بدنبال آن افزایش وقایع ریسک خشکسالی در منطقه دارد. همچنین، مشاهده شد شدت ریسک خشکسالی­ها براساس سناریوی انتشار RCP۸.۵ بیشتر از RCP۴.۵ می­باشد

Keywords:

آسیب پذیری خشکسالی , ریسک خشکسالی , مخاطره خشکسالی , ARIMA , CORDEX