ارزیابی رشد و عملکرد ارقام گلرنگ در تاریخ های مختلف کاشت

به منظور بررسی تغییرات رشد و عملکرد سه رقم گلرنگ بهاره شامل محلی اصفهان، CU۱، و Gilla در سه تاریخ کاشت ۱۵ و ۳۰ فروردین و ۱۴ اردیبهشت، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی ۷۹-۷۸ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. نتایج این آزمایش نشان داد که اکثر صفات مورفولوژیکی گیاه به جز ارتفاع اولین انشعاب از سطح خاک تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند، و از این نظر کاشت زودتر موجب رشد بیشتر ارقام شد. ارقام نیز از نظر تعداد گره تولیدی، ارتفاع اولین شاخه جانبی، و طول میانگره با یکدیگر تفاوت معنی داری داشتند و این تفاوت در تاریخ های مختلف کاشت ثابت بود به نحوی که روند معنی داری صفات رویشی در اثر برهمکنش ارقام و تاریخ کاشت از روند مشابه معنی داری اثر رقم پیروی کرد. ارقام گلرنگ از نظر تعداد طبق تولیدی و بارور تفاوتی معنی داری نداشتند، ولی رقم محلی اصفهان بیشترین تعداد دانه در طبق با کمترین وزن هزار دانه را دارا بود و رقم CU۱ در نقطه مقابل آن قرار گرفت. کاشت زودتر سبب تولید تعداد طبق بیشتر، درصد باروی بیشتر طبق ها و تشکیل تعداد بیشتر دانه در طبق های فرعی گردید، در حالی این عامل اثری بر وزن هزار دانه نداشت. رقم Gilla از نظر تعداد طبق تولیدی و بارور، رقم محلی اصفهان از نظر تعداد کل دانه در طبق، و رقم CU۱ از نظر وزن هزار دانه، به ویژه در اولین تاریخ کاشت، برتری داشتند، ولی به طور کلی رقم محلی اصفهان در تمامی تاریخ های کاشت عملکرد دانه بیشتری تولید نمود. از بین ویژگی های مورفولوژیکی گیاه، ارتفاع، قطر ساقه و تعداد شاخه جانبی همبستگی بیشتری با عملکرد دانه نشان دادند، و در کل تعداد طبق اصلی بیشترین همبستگی را با عملکرد داشت. نتایج این بررسی نشان داد کاشت رقم محلی اصفهان در اولین فرصت ممکن، به دلیل بومی بودن و تطابق پذیری بیشتر آن به شرایط ایران، امکان تولید عملکردهای بیشتری را در مقایسه با سایر ارقام فراهم می سازد. واژه های کلیدی: گلرنگ، عملکرد، اجزای عملکرد، تاریخ کاشت.