بررسی تنوع زیستی کشاورزی شهرستان گچساران و تاثیر عوامل اقلیمی بر آن

تنوعزیستی از مولفههای مهم ارزیابی پایداری سیستمهای کشاورزی است. همگام با افزایش یا کاهش تنوعزیستی، فراهمی خدمات اکوسیستمی در کشتبومها نیز تغییر میکند. متخصصان کشاورزی عوامل متعددی را بر تغییر سیستمهای کشاورزی تاثیرگذار میدانند. در این مطالعه، سیستمهای کشاورزی دو منطقه کوهستانی حفاظتشده و کوهپایهایدشتی در جنوب غرب ایران از چشمانداز تنوعزیستی کشاورزی بررسی شده است. از لحاظ غنایگونههای زراعی، منطقه دشتیکوهپایهای (میانگین ۳۵/۴ گونه در برابر ۲۵/۳ در منطقه کوهستانی) و از نظر گونههای باغی، منطقه کوهستانی حفاظتشده (میانگین ۷۶/۲ در برابر ۹/۰ گونه در منطقه دشتی) وضعیت بهتری داشتند. شاخص تنوعگونهای شانون- وینر برای گونههای زراعی در روستاهای مختلف، ۲۵/۱ تا ۸۷/۱ بود که با برآوردهای پیشین در سیستمهای زراعی ایران هماهنگ است. نتیجه آزمون رگرسیون ساده نشان داد که میانگین غنای گونهای روستاها در سیستمهای باغی با افزایش ارتفاع روستا از سطح دریا به طور معنیداری افزایش یافت، ولی در مورد دیگر سیستمها روندی مشاهده نشد. به نظر میرسد در منطقه کوهستانی، سرمایهگذاری برای معیشت پایدار روستایی باید بر توسعه بخش باغبانی متمرکز شود. همچنین غنای گونهای باغکشت، بهطور معنیداری با افزایش فاصله روستاها از مراکز شهری کاهش یافت. نتایج همچنین نشان داد، در مورد سیستمهای زراعی و باغی، همبستگی مستقیمی میان غنای گونهای این سیستمها و درصد درآمد خانوارها از این بخشها وجود داشته که استدلالی بر غالبیت نیافتن تککشتیهای بزرگ تجاری در این منطقه است.

Keywords:

پایداری , درآمد , سیستمهای کشاورزی , غنای گونهای , مناطق حفاظت شده